Λεμφοίδημα και διατροφή

Τι είναι το λεμφοίδημα; Από τι προκαλείται και πώς μπορεί να βελτιωθεί με την διατροφή;

Το λεμφοίδημα (διεθνώς, lymphedema) είναι μια χρόνια πάθηση που προκαλεί πρήξιμο (οίδημα), συνήθως σε ένα ή περισσότερα άκρα (χέρια ή πόδια), εξαιτίας της εκτεταμένης συσσώρευσης λεμφικού υγρού στους ιστούς. Το λεμφικό υγρό είναι ένα καθαρό (διαυγές) υγρό που κυκλοφορεί στο λεμφικό σύστημα και περιέχει λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία βοηθούν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων. Το λεμφικό σύστημα είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και παίζει σημαντικό ρόλο στην αποστράγγιση των υγρών του σώματος.

Λεμφοίδημα και διατροφή: Συνήθη αίτια του λεμφοιδήματος

Το λεμφοίδημα χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες:

1. Πρωτογενές λεμφοίδημα: Προκαλείται από συγγενική (εκ γενετής) ανωμαλία του λεμφικού συστήματος και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
2. Δευτερογενές λεμφοίδημα: Προκαλείται από βλάβη ή απόφραξη του λεμφικού συστήματος, συχνά λόγω χειρουργικών επεμβάσεων (αφαίρεση λεμφαδένων), ακτινοθεραπείας, καρκίνου ή μεταστάσεων καθώς και λόγω τραύματος ή λοίμωξης των μαλακών μορίων του δέρματος.

Συνήθη συμπτώματα του λεμφοιδήματος:

• Πρήξιμο (συνήθως σε ένα χέρι ή πόδι).
• Αίσθημα βάρους ή αίσθημα σφιξίματος στο προσβεβλημένο μέλος.
• Περιορισμός των κινήσεων στο προσβεβλημένο μέλος.
• Σκλήρυνση ή πάχυνση του δέρματος στο προσβεβλημένο μέλος.
• Πόνος ή αίσθημα καύσου στο προσβεβλημένο μέλος.
• Επανειλημμένες λοιμώξεις στο προσβεβλημένο μέλος.

Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, αλλά το λεμφοίδημα μπορεί να περιοριστεί σημαντικά με:

• Συμπιεστική θεραπεία (επιδέσμους, ειδικές κάλτσες ή ειδικά μανίκια διαβαθμισμένης πίεσης).
• Λεμφική παροχέτευση με μασάζ (ειδικό θεραπευτικό λεμφικό μασάζ).
• Φυσικοθεραπεία και ασκήσεις.
• Φαρμακευτική αγωγή για αποφυγή ενδεχόμενων λοιμώξεων.
• Καλή φροντίδα του δέρματος στο προσβεβλημένο σημείο.

Λεμφοίδημα και διατροφή: ποιον ρόλο παίζει;

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του λεμφοιδήματος, αν και δεν μπορεί από μόνη της να το θεραπεύσει. Ο στόχος είναι να μειωθεί η κατακράτηση υγρών, να υποστηριχθεί το ανοσοποιητικό σύστημα και να διατηρηθεί ή να μειωθεί το σωματικό βάρος, κάτι που θα βοηθήσει στην μείωση της πίεσης στο λεμφικό σύστημα.

1. Έλεγχος βάρους

• Το υπερβολικό βάρος επιβαρύνει το λεμφικό σύστημα και μπορεί να χειροτερέψει το λεμφοίδημα.
• Μια ισορροπημένη διατροφή με θερμιδικό έλεγχο βοηθά στην διατήρηση του ιδανικού βάρους.

2. Μείωση της κατανάλωσης άλατος (νάτριο)

• Το Αλάτι προκαλεί κατακράτηση υγρών  και μπορεί να αυξήσει σημαντικά την κατακράτηση υγρών στο οίδημα.

3. Επαρκής ενυδάτωση

• Επιβάλλεται η κατανάλωση αρκετού νερού μέσα στη μέρα (τουλάχιστον 1,5–2 λίτρα), εκτός αν υπάρχουν άλλες ιατρικές άλλες οδηγίες. Η σωστή ενυδάτωση βοηθά στην καλή κυκλοφορία και λειτουργία του λεμφικού συστήματος.

4. “Αντιφλεγμονώδης” διατροφή

• Προτιμώνται οι τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά συστατικά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως:
  • Λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί)
  • Καρύδια και αμύγδαλα
  • Ελαιόλαδο
  • Φρούτα (ιδιαίτερα μούρα, ρόδι)
  • Λαχανικά (μπρόκολο, σπανάκι, λάχανο)

5. Περιορισμός των επεξεργασμένων υδατανθράκων και της ζάχαρης

• Η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να αυξήσει τη φλεγμονή στα σημεία του λεμφοιδήματος

Λεμφοίδημα και διατροφή: Τι να εντάξουμε στην διατροφή μας;

Κατηγορία	Παραδείγματα
Πρωτεΐνη	Κοτόπουλο, ψάρι, αυγά, όσπρια
Φυτικές ίνες	Φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης
Καλά λιπαρά	Ελαιόλαδο, αβοκάντο, λιναρόσπορο
Προβιοτικά	Γιαούρτι, κεφίρ, ξινολάχανο, αριάνι

⊗ Το λεμφοίδημα είναι μια ιατρική κατάσταση που χρειάζεται παρακολούθηση. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας και τον ειδικό διαιτολόγο-διατροφολόγο που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες του προβλήματος σας. 

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998).