Αλάτι και εξάρτηση

Στην σημερινή εποχή, το αλάτι έχει χαρακτηρισθεί ως ένα από τα 3 λευκά «κακά» της διατροφής μας. Τα άλλα δύο είναι η ζάχαρη και λευκό αλεύρι. Στην πραγματικότητα, δεν είναι το τρόφιμο αυτό καθαυτό που δημιουργεί προβλήματα στην υγεία μας, όσο η εμμονή μας  για την υπερβολική πρόσληψη του. Αυτή η «εμμονή» όμως μπορεί να έχει και βιοχημική βάση!

Αλάτι και εξάρτηση: υπάρχει συσχετισμός;

Το ότι το αλάτι αυξάνει την πίεση μας και η μακροπρόθεσμη υπερβάλλουσα χρήση του δημιουργεί υπέρταση, κατακράτηση υγρών, συμφόρηση και καρδιαγγειακά προβλήματα πιθανόν το γνωρίζετε. Το ότι οργανισμός μας αναπτύσσει σχέση εξάρτησης με το αλάτι πιθανόν να μην το έχετε ακούσει.

Πρώτη από όλες, μία έρευνα του πανεπιστημίου της Μελβούρνης πραγματοποίησε μακροχρόνια πειράματα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπερβολική και μακροχρόνια υπερβολική πρόσληψη του αλατιού στον ανθρώπινο οργανισμό, διεγείρει τους ίδιους υποδοχείς σε περιοχές του εγκεφάλου με την νικοτίνη του τσιγάρου, την ηρωίνη και την κοκαΐνη και ως εκ τούτου μπορεί δυνητικά να δημιουργεί ίδιου τύπου εξάρτηση στον οργανισμό μας, οδηγώντας μας στην όλο και περισσότερη κατανάλωση του αλατιού. Η έρευνα αυτή εξήγησε επαρκώς το γιατί τα άτομα που καταναλώνουν υπεραλατισμένα φαγητά, δυσκολεύονται πολύ στο να ελαττώσουν την υπερβολική πρόσληψη αλατιού, ενώ υπάρχουν πολλά άτομα τα οποία πριν καν δοκιμάσουν το φαγητό τους, το έχουν ήδη αλατίσει. Οι ίδιοι ερευνητές υποστήριξαν και εν συνεχεία απέδειξαν, ότι όταν τα άτομα αυτά στερηθούν το αλάτι, παρουσιάζουν τις ίδιες σωματικές αντιδράσεις με το κλασσικό σύνδρομο στέρησης όπως ο εκνευρισμός ή η ευερεθιστότητα, αντιδράσεις οι οποίες είναι κρίσιμες για την συνέχιση της εξαρτητικής συμπεριφοράς, ώστε να εξυπηρετηθούν οι βασικοί κανόνες επιβίωσης.

Σε πολλές επόμενες έρευνες που διεξήχθησαν έως σχετικά πρόσφατα, τα ευρήματα αυτά όχι μόνο δεν καταρρίφθηκαν αλλά ενισχύθηκαν σημαντικά από διαπιστώσεις πως άτομα που αναγκάστηκαν να σταματήσουν την υπερβολική πρόσληψη αλατιού, κατέγραψαν (ιδιαίτερα στην αρχή της αποχής από το αλάτι) αντιδράσεις και συμπτώματα ναυτίας κατά την ώρα του φαγητού, απέχθειας για την τροφή, ανορεξία, εκνευρισμό ή επιτακτική ανάγκη να ψάχνουν συνεχώς για το αντικείμενο της εξάρτησης τους, το αλάτι.  Παρατηρήθηκε επίσης ότι τα «στερημένα» άτομα, εκδήλωσαν αντισταθμιστικές συμπεριφορές ανακούφισης της εξάρτησης τους, όπως η κατανάλωση επεξεργασμένων έτοιμων τροφίμων με πολύ αλάτι ή ακόμα και πολλή ζάχαρη, σε μια προσπάθεια να καλύψουν την ανάγκη πρόσληψης του απολεσθέντος συστατικού ή την αντικατάσταση του με κάποιο άλλο ώστε να συνεχίζεται η δημιουργία του αισθήματος της τέρψης.

Σήμερα, η υπερπρόσληψη του αλατιού θεωρείται πλέον ως μια ισχυρή μορφή εθισμού. Η αυξημένη κατανάλωση πρόχειρου ή επεξεργασμένου φαγητού, η χρησιμοποίηση του αλατιού ως συντηρητικό ή ενισχυτικό γεύσης των τροφίμων καθώς επίσης και πολλών ποτών, έχουν συμβάλλει σημαντικά στην πρόσληψη αλατιού από τον γενικό πληθυσμό πέραν του φυσιολογικού ορίου, αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες εκδήλωσης εξαρτητικών συμπεριφορών των ατόμων σε μεγάλο βαθμό.

Εάν πιστεύετε ότι καταναλώνετε περισσότερο αλάτι από ότι το κοινωνικό σας περιβάλλον, εάν σας έχουν κάνει παρατήρηση για το πόσο αλατισμένα φαγητά μαγειρεύετε ή για το πόσο πολύ αλατίζετε το φαγητό σας ΠΡΙΝ το καταναλώσετε, εάν τα φαγητά που σας προσφέρονται σας φαίνονται ανάλατα, αναθεωρείστε άμεσα την σχέση σας με το αλάτι.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Διαβάστε τις ενδιαφέρουσες μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν ως πηγές:

1.Bruno Estañol «Does salt addiction exist?».

2.YalcinTekol: «Salt addiction: A different kind of drug addiction«.

3.A. Horstmann and A. Villringer: «The brain’s role in human obesity«.

4.Wolfgang B. Liedtke at all: «Relation of addiction genes to hypothalamic gene changes subserving genesis and gratification of a classic instinct, sodium appetite«.