Διατροφή και νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά

Η ενούρηση είναι η αδυναμία του ελέγχου της ουροδόχου κύστεως με αποτέλεσμα την χωρίς κανέναν έλεγχο ακούσια αποβολή των ούρων. Όταν αυτό συμβαίνει την νύχτα, μιλάμε για νυχτερινή ενούρηση. Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στην νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά;

Νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά

Δεν πρόκειται για πάθηση, αλλά για κατάσταση που είναι πιο φυσιολογική στα παιδιά δύο ή τριών ετών, εφόσον σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά δεν έχουν μάθει ακόμη να ελέγχουν πλήρως συνειδητά την κύστη τους ενώ το νευρικό τους σύστημα δεν έχει ωριμάσει πλήρως για να ελεγχθεί φυσιολογικά η λειτουργία της ούρησης. Η ωρίμανση του νευρικού συστήματος και ο έλεγχος της ούρησης, αποτελούν σχετικά εξατομικευμένες λειτουργίες που σχετίζονται με τον ρυθμό ανάπτυξης και ωρίμανσης του κάθε παιδιού, όμως μέχρι την ηλικία των 5 ή 6 ετών θα πρέπει να θεωρούνται πλήρως ανεπτυγμένες.

Η νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά προβληματίζει όταν αυτή επισυμβαίνει σε ηλικίες άνω των 5 ή 6 ετών και σε συχνότητα 2 τουλάχιστον επεισοδίων νυχτερινής ενούρησης μέσα σε 1 μήνα. Υπολογίζεται ότι περίπου το 15%-25% των παιδιών ηλικίας άνω των 5 ετών παγκοσμίως αντιμετωπίζει το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης, ενώ με την αύξηση της ηλικίας ενώ των 5 ετών, το ποσοστό αυτό μειώνεται κατά 15% ανά έτος. Περίπου το 1-3% των εφήβων 15 ετών και άνω, συνεχίζει να έχει προβλήματα νυχτερινής ενούρησης. Το πρόβλημα είναι έως και 3 φορές συχνότερο στα αγόρια.

Στην νυχτερινή ενούρηση, το παιδί μπορεί να βρέχεται περισσότερες από 1 φορές κατά την διάρκεια της νύχτας ενώ δεν είναι σπάνια τέτοια επεισόδια και κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, πριν την αφύπνιση. Η διατροφή και η ψυχολογία των παιδιών, παίζουν σημαντικό ρόλο στην νυχτερινή ενούρηση.

Νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά: επιβαρυντικοί παράγοντες

Μερικοί αποδεδειγμένα επιβαρυντικοί παράγοντες που συνδέονται με την νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά είναι:

• Κληρονομική προδιάθεση, ειδικά όταν ο πατέρας παρουσίαζε νυχτερινή ενούρηση στην παιδική του ηλικία. 
• Υστέρηση στην εξέλιξη και την ωρίμανση του νευρικού συστήματος του παιδιού με αποτέλεσμα την χαμηλή ικανότητα του να αντιλαμβάνεται και να ελέγχει την πληρότητα της κύστεως του ώστε να  ζητήσει μόνο του να πάει στην τουαλέτα.
• Πιθανά μικρό μέγεθος της ουροδόχου κύστης.
• Εκ γενετής προβλήματα στο ουροποιητικό σύστημα.
• Λοιμώξεις της ουροδόχου κύστεως ή των νεφρών.
• Χαμηλά επίπεδα της αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH) (αλλιώς είναι γνωστή και ως βαζοπρεσίνη (ΑVP) ή αργιπρεσίνη ή αγγειοπιεσίνη-βαζοπρεσίνη), η οποία ελέγχει την ποσότητα παραγωγής ούρων. Τα χαμηλά επίπεδα της έχουν ως αποτέλεσμα την υψηλή παραγωγή ούρων.
• Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι , ο οποίος μπορεί να πρωτοεμφανισθεί με επεισόδια νυχτερινής ενούρησης στα παιδιά.
• Ο υπερθυρεοειδισμός και οι επιληπτικές κρίσεις.
• Ο «βαρύς», βαθύς ύπνος των παιδιών που δεν επιτρέπει στα παιδιά να αφυπνιστούν για να ουρήσουν εγκαίρως.
• Καταστάσεις έντονου ψυχολογικού stress που μπορεί να προέρχονται από οικογενειακά προβλήματα, προβλήματα στο σχολείο, καταστάσεις έντονου φόβου, ανασφάλειας, απομόνωσης ή εκφοβισμού.

Νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά: επιβαρυντικοί διατροφικοί παράγοντες

Ορισμένες τροφές καθώς και διατροφικές συνήθειες έχουν ενοχοποιηθεί για τα προβλήτα νυχτερινής ενούρησης στα παιδιά:

• Η κατανάλωση νερού και υγρών 2-3 ώρες πριν τον ύπνο.
• Η κατανάλωση καφεϊνούχων αναψυκτικών τύπου cola ή τσάι που περιέχουν καφεΐνη 2-3 ώρες πριν τον ύπνο γιατί η καφεΐνη έχει διουρητικές ιδιότητες.
• Η κατανάλωση σοκολάτας 2-3 ώρες πριν τον ύπνο, γιατί το κακάο επίσης περιέχει κάποιο ποσοστό καφεΐνης.
• Η κατανάλωση εσπεριδοειδών και φρούτων με μεγάλη περιεκτικότητα νερού 2-3 ώρες πριν τον ύπνο όπως το καρπούζι ή το πεπόνι.
• Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας γάλακτος το οποίο επίσης είναι υδαρές, ακριβώς πριν τον ύπνο.
• Η κατανάλωση τροφών με υψηλά επίπεδα χρωστικών και γλυκαντικών ουσιών 2-3 ώρες πριν τον ύπνο, καθώς οι ουσίες αυτές έχουν διουρητική δράση.

Νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά: μερικές χρήσιμες παρατηρήσεις

• Ένα παιδί μπορεί να σταματήσει τα επεισόδια νυχτερινής ενούρησης για μεγάλο χρονικό διάστημα, όμως η ψυχολογική πίεση ή το έντονο stress μπορεί να το οδηγήσουν να τα επαναλάβει, χωρίς να το θέλει.
• Το παιδί αισθάνεται ντροπή και ενόχληση όσο και ο ενήλικας γονιός, ίσως και περισσότερο.
• Επιβάλλεται η αναγνώριση της αιτίας του άγχους των παιδιών που παρουσιάζουν νυχτερινή ενούρηση, ειδικά εφόσον δεν συνυπάρχει άλλος παθολογικός παράγοντας που να δικαιολογεί το πρόβλημα τους.
• Συχνά όμως συνυπάρχουν οι προαναφερόμενοι παθολογικοί παράγοντες ΜΑΖΙ με τους ψυχολογικούς, οπότε και η λύση στο πρόβλημα είναι συνδυαστική.
• Η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών πριν τον ύπνο δεν πρέπει να υποτιμάται, γιατί μπορεί να δώσει σε πολλές περιπτώσεις ουσιαστική λύση.
• Η πρόσβαση στην τουαλέτα για τα παιδιά πρέπει να είναι ελεύθερη από εμπόδια και να έχει επαρκή φωτισμό ώστε να απομακρύνει τον φόβο των παιδιών να επισκεφθούν την τουαλέτα μόνα τους το βράδυ.
• Το παιδί πρέπει να επισκέπτεται την τουαλέτα αμέσως πριν τον ύπνο ως μια ρουτίνα ή συνήθεια. Όπως και το να ενθαρρύνεται να επισκέπτεται την τουαλέτα ανά πάσα στιγμή μόνο του.
• Το μάλωμα και οι φωνές δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση του προβλήματος γιατί αυξάνουν σημαντικά το stess και τα αισθήματα ανασφάλειας των παιδιών. Ο καθησυχασμός, η υπομονή και η στήριξη, λειτουργούν πάντα υποστηρικτικά.

⊗Ο ειδικός ουρολόγος και ο παιδίατρος, μπορούν δώσουν λύση στο πρόβλημα. Μην αμελείτε να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό παιδοψυχολόγο για να αντιληφθείτε το είδος, το ύφος και την σοβαρότητα του άγχους του παιδιού σας, ώστε να το βοηθήσετε αποτελεσματικά.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1. Κατριού Δ. – Κρεμενόπουλος Γ. – Παντελιάδης Χ. «Παιδιατρική», Δ.Ε.Π, Τομέας Υγείας Παιδιού, Ιατρική σχολή Α.Π.Θ, (Θεσσαλονίκη 1997).
2. Αντώνιος Ζαμπέλας : «κλινική διαιτολογία & διατροφή με στοιχεία παθολογίας», Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδη, (Θεσσαλονίκη 2007).