Τι είναι τα trans λιπαρά οξέα;

Τα trans λιπαρά οξέα ανήκουν σε μια μεγάλη κατηγορία των «κακών λιπαρών» της διατροφής μας, στην κατηγορία των ακόρεστων λιπών. Αποτελούν την χειρότερη μορφή βρώσιμου λίπους, δεν είναι απαραίτητα για την υγεία και την διατροφή μας και ευθύνονται για την αύξηση της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της κακής χοληστερόλης (γνωστή και ως LDL) στον οργανισμό μας. Συνέπεια όλων των προηγουμένων είναι η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και θανάτων ανά την υφήλιο γεγονός που οφείλεται στην ραγδαία εξέλιξη της βιομηχανίας τροφίμων και κατ’ επέκταση των τροφίμων που περιέχουν trans λιπαρά οξέα. Τι είναι όμως τα trans λιπαρά οξέα και γιατί υπάρχουν δυστυχώς στην διατροφή μας;

Πως δημιουργούνται τα λιπαρά αυτά;

Tα τρανς λιπαρά οξέα δημιουργούνται στην βιομηχανία τροφίμων με την χημική προσθήκη υδρογόνου στα φυτικά έλαια (ελαιόλαδο, σπορέλαια, σησαμέλαιο, πυρηνέλαιο, αγουρέλαιο) για να αποκτήσουν αυτά τα φυτικά λάδια τις επιθυμητές για την παρασκευή τροφίμων ιδιότητες. Δημιουργούνται επίσης από την υψηλή θερμοκρασία και την επαναλαμβανόμενη διαδικασία τηγανίσματος των φυτικών λαδιών στα μαγειρικά σκεύη, ακόμα και στις συνήθεις οικιακές θερμοκρασίες τηγανίσματος .

Η βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιεί συχνά τα trans λιπαρά αυτά διότι:

• Παρέχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στα προϊόντα δρώντας ως συντηρητικά και άρα τα προϊόντα αυτά παρουσιάζουν μεγαλύτερη μεγαλύτερο χρόνο ζωής και παρατεταμένη ημερομηνία λήξης.
• Προσδίδουν στα προϊόντα καλύτερη υφή, σκληρότερη και πιο «πλαστική, ελαστική αλλά και ελκυστικότερη για την αγορά από τους καταναλωτές.
• Μειώνονται οι απαιτήσεις ψύξης και άρα συντήρησης των τροφίμων, ελαχιστοποιώντας τα έξοδα των βιομηχανιών για την παρασκευή και συντήρηση των τροφίμων.

Οι πιο συχνές τροφές που καταναλώνουμε και περιέχουν trans λιπαρά οξέα είναι:

• Τα Λάδια τηγανίσματος: Ακόμα και αν η συσκευασία, ο παρασκευαστής ή οι επιχειρήσεις εστίασης αναγράφουν στον κατάλογο τους ότι τα τρόφιμα πωλούν ή σερβίρουν έχουν τηγανιστεί σε «φυτικό έλαιο», αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται για το ελαιόλαδο. Στην πραγματικότητα, τα έλαια τηγανίσματος (τα γνωστά τηγανόλαδα) έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές για το τηγάνισμα των τροφίμων με αποτέλεσμα η υψηλή θερμοκρασία τηγανίσματος να μετατρέπει τα φυτικά υδρογονωμένα λίπη και έλαια στα επιβλαβή τρανς λιπαρά οξέα.

 

• Συσκευασμένα τρόφιμα και επεξεργασμένες τροφές: τα μπισκότα, τα κρουασάν, το ψωμί του τοστ, τα έτοιμα συσκευασμένα αρτοσκευάσματα, τα συσκευασμένα προϊόντα ζύμης, η σφολιάτα, τα κατεψυγμένα φρούτα, τα προ-ψημένα ή προτηγανισμένα τρόφιμα καθώς και όλων των ειδών τα επεξεργασμένα μη φυσικά τρόφιμα που δεν αναγράφουν ότι από την σύσταση τους έχουν αφαιρεθεί τα τρανς λιπαρά οξέα, είναι δυνατόν να τα περιέχουν και μάλιστα συχνά σε μεγάλες ποσότητες.

 

• Μαργαρίνη: Η Μαργαρίνη παράγεται από φυτικά έλαια αντί για τα ζωικά λίπη. Για την διατήρηση της στερεής μορφής και της μαλακής σύστασης της μαργαρίνης, η βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιεί υδρογονωμένα φυτικά έλαια που είναι όμως πλούσια σε τρανς λιπαρά οξέα.

 

• Τα παγωτά: τα παγωτά περιέχουν και αυτά ποσότητες τρανς λιπαρών οξέων, εάν φυσικά δεν αναγράφουν το αντίθετο.

 

• Ομοίως και οι κρεμώδεις συσκευασμένοι καφέδες, έτοιμα συσκευασμένα smoothies, τα γιαούρτια που περιέχουν φρούτα, τα παιδικά γιαούρτια αλλά και τα ζεστά ροφήματα όπως η σοκολάτα.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1.Ε. Τζουβάρα – Καραγιάννη : «Σύσταση, χημική ανάλυση και προδιαγραφές βασικών τροφίμων», Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, (Ιωάννινα 2000).

2.Δ.ΜΠΟΣΚΟΥ : «Χημεία τροφίμων», για το Α.Π.Θ, εκδόσεις Γαρταγάνη, (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2004).