Εξέταση ούρων, μέθοδος και αποτελέσματα

Γνωρίζετε πώς πρέπει να γίνεται μια σωστή εξέταση ούρων; Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα που λαμβάνουμε σε μια γενική εξέταση ούρων; 

Εξέταση ούρων, μέθοδος και αποτελέσματα

Τα ούρα αποτελούν το τελικό προϊόν της συνεχούς διήθησης (φιλτραρίσματος) του αίματος από τους νεφρούς και για τον λόγο αυτό η σύσταση των ούρων αντανακλά την γενικότερη λειτουργία του νεφρώνα, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για την διάγνωση παθολογικών καταστάσεων του ουροποιητικού συστήματος.

Ορθή συλλογή δείγματος

Για την διεξαγωγή της γενικής εξέτασης ούρων επιβάλλεται:

• η συλλογή των πρωινών ούρων αμέσως μετά το πρωινό ξύπνημα  όπου κατά κανόνα τα ούρα είναι πυκνότερα και ενδεχομένως να περιέχουν τα παθολογικά στοιχεία που αναζητούνται,
• κατά κανόνα συλλέγουμε τα ούρα νηστικοί, εκτός από την 24ωρη συλλογή ούρων όπου συνεχίζουμε κανονικά την λήψη τροφής και υγρών (εκτός από αλκοόλ) μέχρι να ολοκληρωθεί το 24ωρο κατά το οποίο συλλέγουμε τα ούρα,
• η συλλογή να γίνεται σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο (ουροσυλλέκτη) που μπορούμε να προμηθευθούμε από το φαρμακείο,
• να προηγείται τοπικός καθαρισμός των έξω γεννητικών οργάνων καθώς και σκούπισμα της περιοχής με χειροπετσέτα μιας χρήσεως,
• η συλλογή των ούρων για την γενική εξέταση ούρων γίνεται μέσω της ούρησης και αφού πρώτα προηγηθεί ελάχιστη ούρηση, ξεκινά να συγκεντρώνεται το δείγμα,
• για την συλλογή ούρων 24ώρου συγκεντρώνονται ΌΛΑ τα ούρα από την 1η μετά-πρωινή ούρηση (όχι την 1η πρωινή ούρηση) της προηγούμενης μέρας – μέχρι την πρωινή ούρηση (όχι την 1η μετά-πρωινή) της επόμενης ημέρας και διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι την εξέταση τους,
• σε υπερήλικες ασθενείς, κλινήρεις ασθενείς ή σε βρέφη-παιδιά, συνιστάται η λήψη ούρων να γίνεται μέσω καθετήρα αφού προηγηθεί προσεκτική αντισηψία της περιοχής.

Γενική εξέταση ούρων και αποτελέσματα

• Όψη και χροιά: τα φυσιολογικά ούρα έχουν όψη διαυγή και χροιά κιτρινωπή. Τα θολά ούρα υποδεικνύουν την παρουσία αλάτων, μικροβίων ή ξένων κυττάρων. Η καστανή χροιά των ούρων υποδεικνύει την παρουσία αίματος, αιμοσφαιρίνης ή μυοσφαιρίνης ή ακόμα μπορεί να οφείλεται σε φάρμακα ή χρωστικές. Η παρουσία αφρού στα ούρα υποδεικνύει την παθολογική πρωτεινουρία (την παθολογική αποβολή πρωτεΐνης από τους νεφρούς).
• Ειδικό βάρος-ωσμωτική πίεση: Τα φυσιολογικά όρια του ειδικού βάρους των ούρων κυμαίνονται από 1002-1030 (συνήθη όρια 1015-1025). Η φυσιολογική ωσμωτική πίεση από 50-1200 mOsm/kgr (συνήθη όρια 400-800 mOsm/kgr). Ο προσδιορισμός του ειδικού βάρους των ούρων δείχνει την ικανότητα των νεφρών να συμπυκνώνουν ή να αραιώνουν τα ούρα. Η μεγάλη περιεκτικότητα των ούρων σε σάκχαρα και πρωτεΐνη ανεβάζει το ειδικό βάρος τους.
• Το pH των ούρων:  κυμαίνεται από 4,5 – 6 με συνήθη όρια 5 – 6,5 και αντανακλά την σχέση μεταξύ των όξινων και των βασικών ρυθμιστικών συστατικών στον οργανισμό (όπως τα διττανθρακικά άλατα και η ρίζα αμμωνίου). Η διατροφή και η πρόσληψη φαρμάκων επηρεάζει το pH των ούρων.
• Παρουσία πρωτεΐνης στα ούρα: η παρουσία πρωτεΐνης στα ούρα εκτιμάται με σταυρούς ανάλογα με την θολερότητα του ιζήματος των ούρων: μια βαθμολογία 3 σταυρών (+++) αντανακλά σημαντικά μετρήσιμη ποσότητα πρωτεΐνης (λεύκωμα) στα ούρα και θέτει υποψίες για νεφρική νόσο και ειδικότερα για την σπειραματονεφρίτιδα. Εάν ανιχνεύονται 2 σταυροί (++) ή  1 (+) σταυρός, χρειάζεται περεταίρω διερεύνηση και όχι εφησυχασμό.
• Σάκχαρο: η ανίχνευση σακχάρου στα ούρα ενδεχόμενα σημαίνει την παρουσία αρρύθμιστου ή αδιάγνωστου διαβήτη ή διαβητική νεφροπάθεια ή νεφρικές παθήσεις με συνοδή διαταραχή της επαναρρόφησης της γλυκόζης από τους νεφρούς.
• Κετονικές ουσίες: όπως η ακετόνη, το ακετοικό οξύ και το β-υδροβουτυρικό οξύ θέτουν υποψίες για ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟ (κετογονική δίαιτα, κακή διατροφή, διατροφικές διαταραχές), αφυδάτωση ή διαβητική κετοξέωση σε διαβητικούς ασθενείς. Είναι επίσης δείκτης άλλων παθολογικών καταστάσεων που συνοδεύονται από κάποια διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων.
• Χολοχρωστικές: προσδίδουν μια καστανή χροιά που σιγά-σιγά μετατρέπεται σε πρασινωπή κατά την ανάδευση των ούρων στον συλλέκτη.
• Ερυθρά αιμοσφαίρια: τα ούρα των φυσιολογικών ατόμων περιέχουν από 0-3 ερυθρά αιμοσφαίρια κατά οπτικό πεδίο στο μικροσκόπιο (κοπ). Η ανεύρεση περισσοτέρων ερυθρών αιμοσφαιρίων, υποδηλώνει μικροσκοπική αιματουρία (αποβολή αίματος με τα ούρα).
• Πυοσφαίρια ή αλλιώς λευκά αιμοσφαίρια: φυσιολογικά ανευρίσκονται 2-3 πυοσφαίρια κοπ για τους άνδρες και ως 5 πυοσφαίρια κοπ για τις γυναίκες. Παρουσία πάνω από 30-40 πυοσφαίρια κοπ, σημαίνει ενδεχόμενη λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος.
• Ηωσινόφιλα κύτταρα: η παρουσία τους (κατά ένα ποσοστό 90%), υποδηλώνει την ύπαρξη διάμεσης νεφρίτιδας αλλεργικής αιτιολογίας.

 Ζητήστε από τον γιατρό σας μια γενική εξέταση ούρων έστω  1 φορά τον χρόνο, για εσάς και την οικογένεια σας.

⊗Η συγγραφή του άρθρου έχει καθαρά συμβουλευτικό-ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση την επίσκεψη στον γιατρό σας.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1.Κατριού Δ. – Κρεμενόπουλος Γ. – Παντελιάδης Χ. «Παιδιατρική», Δ.Ε.Π, Τομέας Υγείας Παιδιού, Ιατρική σχολή Α.Π.Θ, (Θεσσαλονίκη 1997).

2.Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998).