Φωτοαλλεργική αντίδραση και φωτοευαισθησία

Τι είναι φωτοαλλεργική αντίδραση και φωτοευαισθησία; Τι είναι η φωτοτοξικότητα; Ποιες ουσίες τις προκαλούν και ποια είναι τα συμπτώματα τους;

Φωτοαλλεργική αντίδραση και φωτοευαισθησία

H φωτοαλλεργική αντίδραση και φωτοευαισθησία μαζί με τις φωτοτοξικές αντιδράσεις ανήκουν στην ευρύτερη ομάδα των φωτοαντιδράσεων, οι οποίες προκαλούνται αποκλειστικά από την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρμα μετά την επαφή του δέρματος με ουσίες δυνητικά ερεθιστικές για αυτό.

Φωτοαλλεργική αντίδραση

Η φωτοαλλεργική αντίδραση εμφανίζεται στο δέρμα ορισμένων μόνο ατόμων, τα οποία εμφανίζουν ευαισθησία σε ορισμένες ουσίες οι οποίες φυσιολογικά ΔΕΝ είναι ερεθιστικές για το δέρμα. Με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, οι ουσίες αυτές μετατρέπονται σε αλλεργιογόνα για τα άτομα αυτά, με αποτέλεσμα να προκαλούνται οι αλλεργίες στο δέρμα.

Η φωτοαλλεργική αντίδραση μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτή από το άτομο που πάσχει. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αρκετές ημέρες μετά την έκθεση στον ήλιο και την ερεθιστική ουσία και παρουσιάζουν: κοκκινίλες, φαγούρα, φυσαλίδες, ενδεχόμενο οίδημα και ξηρότητα. Οι φωτοαλλεργικές αντιδράσεις εντοπίζονται συνήθως στο πρόσωπο, στον λαιμό, στις εξωτερικές παλάμες των χεριών και σημεία που είναι εκτεθειμένα στην ηλιακή ακτινοβολία.

Ο όρος φωτοευαισθησία αναφέρεται ακριβώς στην ευαισθησία που παρουσιάζουν αυτά τα άτομα που όταν εκτεθούν στον ήλιο και σε αυτές τις ερεθιστικές ουσίες που ονομάζονται φωτοευαισθητοποιές, είναι δυνατόν να εμφανίζουν φωτοαλλεργίες. Οι ουσίες αυτές συνήθως δεν ευθύνονται για άλλες δερματικές αλλεργίες όπως αλλεργίες εξ επαφής αλλά ευθύνονται μόνο για τις φωτοαλλεργικές αντιδράσεις μετά από την επίδραση του ηλιακού φωτός.

Τέτοιες συνήθεις φωτοευαισθητοποιές ουσίες είναι:

• Κακής ποιότητας κήροι (κεριά), βαζελίνες ή λάδια που χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά.
• Ζωικής προέλευσης ουσίες που επίσης χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά προϊόντα όπως το κολλαγόνο, η βιταμίνη Α ή ορισμένα πεπτίδια.
• Γαλακτωματοποιητές των καλλυντικών ή διαλύτες.
• Συντηρητικά των καλλυντικών που ανήκουν στην ομάδα των parabens.
• Χρωστικές ουσίες των καλλυντικών.
• Αρώματα των καλλυντικών.
• Αιθέρια έλαια που χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά προϊόντα και είναι κακής ποιότητας ή έχουν νοθευτεί, όπως το δεντρολίβανο,η ρίγανη, το αιθέριο έλαιο του πιπεριού, του δαφνέλαιου, του θυμαριού, της μέντας, του λεμονόχορτου ή η Κανέλα.
• Τα αντηλιακά φίλτρα όπως το PABA καθώς και τα αντηλιακά φράγματα που στην ουσία αποτελούν μίγματα αντηλιακών φίλτρων.
• Αντισηπτικά που περιέχουν χλωροεξιδίνη ή εξαχλωροφαίνιο.
• Αποσμητικά που περιέχουν τα παραπάνω αντισηπτικά.

Φωτοτοξική αντίδραση

 Στην φωτοτοξική αντίδραση, οι βλάβες στο δέρμα εμφανίζονται αμέσως μετά την πρώτη έκθεση του ατόμου στον ήλιο (και συγκεκριμένα στην UVA ακτινοβολία), όταν το δέρμα έχει έρθει σε επαφή με τις υπεύθυνες ουσίες που ονομάζονται φωτοτοξικές. Οποιοδήποτε άτομο μπορεί να εμφανίζει φωτοτοξική αντίδραση μετά από την έκθεση στον ήλιο. Ο ερεθισμός του δέρματος μοιάζει με ηλιακό έγκαυμα και εκδηλώνεται ταχύτατα, ενώ όταν επουλώνεται συνήθως αφήνει μια υπερμελάγχρωση (σκοτεινή περιοχή) που σιγά σιγά και με κατάλληλη φαρμακευτική φροντίδα υποχωρεί.

Τέτοιες συνήθεις φωτοτοξικές ουσίες είναι:

• Υλικά αρωμάτων που χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά όπως το αιθέριο έλαιο του περγαμόντου ή της αγγελικής.
• Χρώματα που χρησιμοποιούνται σε κραγιόν όπως η ηωσίνη.
• Οι φουροκουμαρίνες οι οποίες υπάρχουν σε πολλά κοινά φυτά, όπως στην οικογένεια των ρουτιδών (λάιμ, λεμόνι) ή των σκιαδανθών (σέλινο, μαϊντανός).
• Φάρμακα που λαμβάνονται από του στόματος όπως οι τετρακυκλίνες διουρητικά, κινολόνες, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAID) είναι πιθανόν να προκαλέσουν φωτοτοξικές αντιδράσεις στα άτομα που τα λαμβάνουν και εκτίθενται στον ήλιο.

⊗Συμβουλευθείτε τον ειδικό δερματολόγο και καταγράψτε σε μια λίστα τα καλλυντικά και τα συστατικά τους ή τα φάρμακα που λάβατε πριν την εκδήλωση του προβλήματος σας.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1. Καμμένου-Παπαγεωργίου Ε., Κοτόνιας Γ., Σκανδάλη Α.: «Κοσμητολογία» (Ο.Ε.Δ.Β, Αθήνα).
2. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998).
3. Neal’s Yard Remedies, Covent Garden-London «Το βιβλίο της ομορφιάς», (εκδόσεις πεδίο, Α’ τόμος, 2016).