Δερματικό έκζεμα στα χέρια

Δερματικό έκζεμα και προβιοτικά

Τι σχέση έχουν το δερματικό έκζεμα και τα προβιοτικά βακτήρια-συμπληρώματα διατροφής;

Το δερματικό έκζεμα είναι μια κοινή χρόνια ή υποτροπιάζουσα φλεγμονώδης νόσος του δέρματος που χαρακτηρίζεται από οξείες εξάρσεις εκζεματωδών κνησμωδών βλαβών στο ξηρό δέρμα και συνοδεύεται από κνησμό (φαγούρα), ξηροδερμία, απολέπιση της πάσχουσας περιοχής και διάχυτα εξανθήματα. Επηρεάζει περίπου το 15-20% των παιδιών καθώς και το 1-3% των ενηλίκων ατόμων παγκοσμίως.Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι εκζέματος, με την ατοπική δερματίτιδα Α.Δ (διεθνώς, Atopic Dermatitis AD) να είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος και επομένως ο πιο καλά μελετημένος τύπος του δερματικού εκζέματος. Ο κνησμός είναι το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της Α.Δ και η πάθηση μπορεί ευλόγως να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των πασχόντων.

Τα προβιοτικά συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό των εξάρσεων του νοσήματος καθώς φαίνεται να είναι ικανά να περιορίσουν τον καταρράκτη φλεγμονής και υπερφλεγμονώδους αντίδρασης που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την εμφάνιση της.

Ο άξονας συσχετισμού μεταξύ δέρματος και εντέρου

Το ανθρώπινο δέρμα αποικίζεται από ένα ποικίλο σύστημα βακτηρίων, μυκήτων και άλλων οργανισμών που αλληλεπιδρούν τόσο μεταξύ τους όσο και με το ανθρώπινο σώμα. Στην πραγματικότητα, περισσότερα από 1000 διαφορετικά είδη βακτηρίων ζουν στο δέρμα. Αυτό ονομάζεται μικροβίωμα του δέρματος, το οποίο είναι μέρος του συνολικού μικροβιώματος του ανθρώπου που ζει στο δέρμα, στο αναπνευστικό σύστημα, στο ουροποιητικό σύστημα, στον γυναικείο κόλπο και φυσικά στο έντερο.

Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε σημαντική βελτίωση στην κατανόηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ του δερματικού φραγμού, των γενετικών και των ανοσολογικών παραγόντων που επισυμβαίνουν μεταξύ δέρματος και εντέρου. Έχει γίνει πλέον απολύτως κατανοητό ότι ένα σημαντικό ποσοστό των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την μεσολάβηση της φλεγμονής στον οργανισμό μέσω της ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος, συνδέονται -τουλάχιστον εν μέρει- με το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα και ιδιαίτερα με την διατήρηση της ισορροπίας του μικροβιώματος του εντέρου.

Η σύνδεση δέρματος-εντέρου είναι πλέον γνωστή και ως άξονας σύνδεσης μεταξύ δέρματος και εντέρου και υποδηλώνει ότι η υγεία του δέρματος ενός ατόμου σχετίζεται στενά με την κατάσταση της υγείας του εντέρου και ειδικότερα με την ισορροπία του μικροβιώματος του ατόμου, η οποία διαμεσολαβείται από τον ρόλο του μικροβιώματος αυτού στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και άρα με τους πολυάριθμους αντιφλεγμονώδεις μηχανισμούς που λαμβάνουν χώρα εκεί.

Αυτή η σύνδεση είναι πολύ πιθανό να ισχύει και για το δερματικό έκζεμα, με ολοένα και αυξανόμενα στοιχεία ερευνών να αποκαλύπτουν ότι οι πάσχοντες από δερματικό έκζεμα έχουν φτωχότερη ισορροπία μεταξύ «καλών» και»κακών» βακτηρίων στο πεπτικό τους σύστημα, κάτι που θα πρέπει να διορθώνεται αποτελεσματικά.

Δερματικό έκζεμα και προβιοτικά συμπληρώματα διατροφής

Η Χλωρίδα του εντέρου, τα προβιοτικά καθώς και τα πρεβιοτικά σκευάσματα ή συμπληρώματα διατροφής, φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην διαχείριση των εξάρσεων του δερματικού εκζέματος και ειδικά της ατοπικής δερματίτιδας, επειδή έχουν την δυνατότητα να συμβάλουν στην αναμόρφωση του μικροβιώματος του εντέρου και να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ των καλών και κακών βακτηρίων της χλωρίδας του εντέρου. Τα πρεβιοτικά συμπληρώματα διατροφής αποτελούν στην ουσία τα θρεπτικά υποστρώματα που βοηθούν στην ανάπτυξη των καλών βακτηρίων και δρουν συνεργατικά με τα προβιοτικά στην αποτελεσματική ανάπλαση της χλωρίδας του εντέρου.

Ειδικότερα, τα προβιοτικά συμπληρώματα διατροφής και μάλιστα αυτά που περιέχουν συνδυασμούς συγκεκριμένων βακτηρίων όπως ο βάκιλος Lactobacillus και το βακτήριο Bifidobacterium  (διεθνώς, Lactobacillus και Bifidobacterium), φαίνεται να είναι αποτελεσματικότερα σε σχέση με άλλα προβιοτικά βακτήρια στην βελτίωση των εξάρσεων του εκζέματος τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες:

Συνήθεις προβιοτικοί οργανισμοί

Για την αποκατάσταση της ισορροπίας της χλωρίδας του εντέρου σε περίπτωση διαταραχής της, συστήνεται η λήψη τροφών ή έτοιμων σκευασμάτων προβιοτικών και πρεβιοτικών. Οι βάκιλοι Lactobacillus και το βακτήριο Bifidobacterium ανευρίσκονται:

• Στα προϊόντα ζύμωσης όπως το παραδοσιακό γιαούρτι με την πέτσα, το κεφίρ, το αρριάνι και ως ένα μικρό βαθμό το γάλα που δεν είναι μακράς διαρκείας αλλά είναι γάλα ημέρας ή φρέσκο γάλα ημέρας,
• Τα εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα που αναγράφουν ρητά στην συσκευασία τους την παρουσία των μικροοργανισμών αυτών στην σύνθεση τους,
• Τα ζυμωμένα λαχανικά τύπου τουρσί καθώς και το ξινολάχανο,
• Το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα με προζύμι,
• Η μαγιά της μπύρας,
• Τα σκευάσματα-συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν μαγιά της μπύρας,
• Συγκεκριμένα προβιοτικά και πρεβιοτικά ιατρικά συμπληρώματα διατροφής που χορηγούνται κατόπιν σύστασης του ιατρού.

Τι είναι τα πρεβιοτικά;

Σε αντίθεση με τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά δεν είναι ζωντανά βακτήρια. Τα πρεβιοτικά είναι διαιτητικές (φυτικές) ίνες που λειτουργούν ως πηγές τροφής για τα προβιοτικά βακτήρια. Αν και το σώμα μας δεν είναι σε θέση να αφομοιώσει αυτές τις ίνες, αυτές λειτουργούν ως πηγή διατροφής για τα προβιοτικά βακτήρια ώστε αυτά να αναπτυχθούν φυσιολογικά στον πεπτικό σωλήνα. Βρίσκονται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης όπως φρούτα, λαχανικά και όσπρια και κυρίως σε:

• Σκόρδο
• Κρεμμύδια
• Πράσα
• Σπαράγγια
• Μπανάνες
• Μήλα
• Βρώμη
• Αμύγδαλα με φλούδα
• Λιναρόσποροι
• Ρεβίθια
• Φακές
• Φύκια.

⊗Το άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικά χαρακτήρα. Συμβουλευθείτε τον ειδικό δερματολόγο για να συζητήσετε μαζί του τις θεραπευτικές επιλογές σας.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

About The Author

Νεστορή Βασιλική, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος 

Πηγές:

1. Angela Michelotti at al: «Efficacy of a probiotic supplement in patients with atopic dermatitis: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial», Eur J Dermatol, 2021

2. Marta Feíto-Rodríguez at al: «Randomized double-blind placebo-controlled clinical trial to evaluate the effect of a mixture of probiotic strains on symptom severity and use of corticosteroids in children and adolescents with atopic dermatitis», Clinical and Experimental Dermatology, Volume 48, Issue 5, May 2023.

3.  Paller AS, Kong HH, Seed P, et al. Το μικροβίωμα σε ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα. J Allergy Clin Immunol.