Η εχινάτσια ή εχινάκεια ή πορφυρή εχινάκεια

Εάν από τα πλέον διαδεδομένα φαρμακευτικά φυτά που βοηθούν στην καταπολέμηση των δυσάρεστων συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης, είναι η εχινάτσια (ή αλλιώς πορφυρή εχινάκεια ή εχινάκεια, Echinacea species). Έχει ελάχιστες παρενέργειες, δεν είναι τοξική για τον οργανισμό και για αυτόν τον λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από ενήλικες όσο και από παιδιά, στις κατάλληλες φυσικά κατά περίπτωση δοσολογίες.

Η προέλευση της εχινάκεια

Η εχινάτσια ή εχινάκεια, πρώτο-χρησιμοποιήθηκε από τους Ινδιάνους της Αμερικής σαν φάρμακο για τις λοιμώξεις, τους πυρετούς, τα κρυολογήματα και τα ρίγη καθώς και ως διάλυμα για τις αντίστοιχες κομπρέσες. Στην ουσία πρόκειται για φυτό που μοιάζει με την μαργαρίτα και φέρει μοβ λουλούδια τα οποία ανθίζουν στα τέλη του καλοκαιριού. Τα λουλούδια αυτά είναι αγκαθωτά στις άκρες των πετάλων τους και για αυτόν τον λόγο η ονομασία της πιστεύεται ότι προέρχεται από τον Ελληνική λέξη «εχινός», που σημαίνει αγκάθι. Υπάρχουν 9 διαφορετικά είδη του φυτού, στην φαρμακευτική όμως μόνο 3 από αυτά τα είδη μπορούν να χρησιμοποιηθούν: η Echinacea purpurea, η Echinacea angustifolia και η Echinacea pallida. Η υπερβολική συγκομιδή έχει σχεδόν εξαφανίσει το φυτό για αυτό όταν το βρείτε, φροντίστε να μην το ξεριζώσετε για να το συλλέξετε.

Παρόλο που δεν φύεται μόνο του εκτός Αμερικής, εάν επιθυμείτε να καλλιεργήστε το φυτό μόνοι σας, φυτέψτε τους σπόρους του σε δοχεία και όταν φυτρώσουν, μεταφέρετε τα φυτρωμένα φυτά στις οριστικές τους θέσεις. Προτιμούν τα εύφορα, υγρά αλλά αποστραγγισμένα εδάφη με ηλιοφάνεια.

Δοσολογία και τρόποι χρήσεως της εχινάτσια ή εχινάκεια

Την εχινάτσια μπορούμε να την βρούμε στην σημερινή εποχή σε μορφή φρέσκου ή αποξηραμένου φύλλων βοτάνου ή ρίζας που γίνεται ρόφημα ή αφέψημα, σαν εκχύλισμα των φύλλων ή της ρίζας του, σε μορφή χαπιών (αναβραζώντων και μη), σε αλοιφές, σιρόπια, βάμματα ή σε σταγόνες που χρησιμοποιούνται κυρίως από τα παιδιά.

Οι δραστικές ουσίες της εχινάκεια

Τα μέρη της εχινάκεια που χρησιμοποιούνται είναι οι ρίζες και τα φύλλα της. Τα φύλλα της μπορούν να συλλεχθούν καθόλη την διάρκεια του έτους, ενώ οι ρίζες μόνο από φυτά ηλικίας 4 ετών και άνω.

• Περιέχει βιταμίνες Β1,Β2,Β3,C,β-καροτένιο, όλες ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και την άμυνα του οργανισμού,
• Ασβέστιο και ψευδάργυρο,
• Φαινόλες, ουσίες που παρουσιάζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, ενισχυτική του ανοσοποιητικού συστήματος,
• Β-σιτοστερόλη, η οποία είναι μια φυσική φυτοστερόλη που βοηθά στην πρόληψη της χοληστερόλης και της τριχόπτωσης,
• Κερσετίνη, ουσία που ανήκει στην κατηγορία των φλαβονοειδών και παρουσιάζει αντιοξειδωτικές και αντιαλλεργικές ιδιότητες,
• Χουμουλένιο (πτητικό έλαιο),
• Γλυκοσίδια,
• Αλκαμίδια,
• Ινουλίνη,
• Πολυσακχαρίτες, 
• Αντιβιοτικά πολυακετυλένια.

Με βάση την περιεκτικότητα της στις ουσίες αυτές, η εχινάτσια είναι πιθανό να είναι αποτελεσματική έναντι του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης, για την αντιμετώπιση των κολικών ή των λοιμώξεων του ουροποιητικού καθώς επίσης και για το δάγκωμα των φιδιών.

Τρόποι χρήσεις της εχινάκειας

• Ως έγχυμα: 1 φλιτζάνι εγχύματος φρέσκων φύλλων, έως και 3 φορές ημερησίως για το κοινό κρυολόγημα ή την γρίπη.
• Ως αφέψημα: 10ml (ή αλλιώς 2 κουτάλια τσαγιού) αφεψήματος ρίζας του φυτού κάθε 2-4 ώρες σε περιπτώσεις βαριάς γριπώδους συνδρομής.
• Ως στοματικό διάλυμα-γαργάρες: αφέψημα ρίζας, 2-3 φορές ημερησίως για τον πονόλαιμο, τα στοματικά έλκη ή τις πρησμένες αμυγδαλές.
• Κρέμα-αλοιφή: χρησιμοποιείται σε ακμή, πληγές, κοψίματα ή εξανθήματα.

Η αποτελεσματικότητα του βοτάνου στις παραπάνω περιπτώσεις σχετίζεται με την προέλευση του, την δοσολογία, την γενικότερη κατάσταση του οργανισμού καθώς και με την σοβαρότητα της κατάστασης του εκάστοτε ατόμου. Για τον λόγο αυτό, το κάθε παρασκεύασμα του βοτάνου αναγράφει την συνιστώμενη ημερήσια δοσολογία, τον τρόπο και την μέθοδο χρήσης καθώς επίσης και τις πιθανές παρενέργειες του. Μην ξεχνάτε ότι κανένα φαρμακευτικό παρασκεύασμα δεν μπορεί να σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει την ιατρική θεραπεία, όπου και όταν αυτή είναι απαραίτητη.

 

Η Εχινάτσια ΔΕΝ πρέπει να χρησιμοποιείται από:

• Όσους είναι αλλεργικοί στα άνθη της εχινάκειας,
• Όσους πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα,
• Όσους πάσχουν από φυματίωση, λευχαιμία ή διαβήτη,
• Εάν χρησιμοποιηθεί σαν νωπό βότανο, ενδέχεται να φέρει ελαφρύ τσούξιμο στα χείλη και την γλώσσα.
• Η λήψη μεγάλων δόσεων μπορεί να προκαλέσει ναυτία ή ζαλάδα.

⊗Σε κάθε περίπτωση συμβουλευόμαστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό μας για την χρήση του οποιοδήποτε σκευάσματος και δεν παρεμβαίνουμε αλλάζοντας την συνιστώμενη δοσολογία ή τον τρόπο χρήσης του.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Νεστορή Βασιλική, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος 

Πηγές:

1. Γεωργίου Μανουσάκη: «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», έκδοση Γεωργίου Μανουσάκη, (2008).

2.Neal’s Yard Remedies, Covent Garden-London «Βότανα: θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις«, (εκδόσεις πεδίο, Α’ τόμος, 2015).