Σκλήρυνση κατά πλάκας και ευεργετικές τροφές

Γνωρίζετε ποιες τροφές μπορεί να είναι ευεργετικές για την σκλήρυνση κατά πλάκας; Τι είναι το αρνητικό πρωτεϊνικό ισοζύγιο και γιατί είναι εξαιρετικά σημαντικό να διορθώνεται για τους ασθενείς;

Λίγα λόγια για την ασθένεια:

Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣκΠ) είναι η πιο συνηθισμένη, μη τραυματική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος, το οποίο απαρτίζεται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Η ιατρική της ονομασία είναι διάχυτη εγκεφαλομυελίτιδα ή πολλαπλή σκλήρυνση (διεθνώς, MS) .

Η ΣκΠ εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου μας του οργανισμού καταστρέφει την μυελίνη, το προστατευτικό περίβλημα των νευρικών ινών του νευρικού συστήματος. Καθώς το κεντρικό νευρικό σύστημα αποτελείται από εκατομμύρια νευρικές ίνες, δυνητικά όλες είναι δυνατόν να  προσβληθούν από την ασθένεια.

Οι ουλές που σχηματίζονται λόγω της φλεγμονής και της καταστροφής του περιβλήματος των νευρικών ινών, δημιουργούν ενός είδους «σκλήρυνση» στις λεπτές αυτές δομές, ουλές και συχνά αναφέρονται ως “πλάκες” ή “εστίες”. Καθώς οι ουλές εκδηλώνονται τυχαία σε πολλά σημεία σε όλο το κεντρικό νευρικό σύστημα, η νόσος αποκαλείται αλλιώς ως Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ).

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια χρόνια πάθηση που συνήθως εκδηλώνεται με διαλείπουσες εξάρσεις ενώ παρουσιάζει πολλά διαστήματα υφέσεων. Εμφανίζεται κυρίως σε νεαρή ηλικία και στα δύο φύλα, αλλά διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο, εμφανίζοντας μοναδικά συμπτώματα για κάθε διαφορετικό ασθενή.

Πολλές πτυχές της νόσου παραμένουν ανεξήγητες, η ακριβής της αιτία δεν έχει καθοριστεί ακόμα  και δεν υπάρχουν μέτρα για την πρόληψη της εμφάνισης της. Καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμη θεραπεία, διεξάγονται εκτενείς έρευνες σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι φαρμακευτικές λύσεις αντισταθμίζουν τις επιπτώσεις της νόσου, παρέχοντας στους πάσχοντες μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Σκλήρυνση κατά πλάκας και ευεργετικές τροφές:

Η διατροφή μπορεί να παίξει και αυτή σημαντικό ρόλο στα πλαίσια όμως μιας πολύπλευρης αντιμετώπισης της νόσου. Οι ασθενείς με Σκλήρυνση κατά πλάκας είναι καλό να:

• Εφαρμόζουν μια διατροφή όπου οι πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας θα παίζουν σημαντικό ρόλο. Καθώς η μυέλινη είναι πρωτεΐνη, η καταστροφή της προκαλεί στον οργανισμό αρνητικό ισοζύγιο αζώτου, το οποίο πρέπει να αναπληρώνεται (να αντιστρέφεται) ώστε να μην προκαλεί βλάβες στα νεφρά καθώς και να υπάρχει επαρκής ποσότητα πρωτεϊνών για την αναδόμηση και ανασύσταση της μυελίνης. Θα πρέπει να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας οι  οποίες παρέχονται από τα κρέατα, τα αυγά, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά, την σόγια, το φαγόπυρο, το τόφου ή την κινόα. Περίπου 1,2 – 1,4 γραμμάρια πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας / ανά κιλό σωματικού βάρους, είναι καλό να προσλαμβάνονται σε καθημερινή βάση, ανάλογα και με τις ατομικές ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς.

• Τα όσπρια που είναι βρασμένα και συνδυασμένα με το ρύζι (πχ. φακόρυζο, οσπριάδα με διαφορετικά όσπρια, σαλάτες οσπρίων) παρέχουν επίσης στον οργανισμό πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας. Μπορούν να καταναλώνονται 1-2 φορές την εβδομάδα.

• Να καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών όμως λιπαρών (γάλα, ξινόγαλο, γιαούρτι, τυρί λευκό) για να λαμβάνουν βιταμίνες και ιδιαίτερα βιταμίνη Β₁₂, σε καθημερινή βάση. Είναι γενικώς αποδεδειγμένο ότι οι ασθενείς παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης υπερλιπιδαιμιών. 

•  Να καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D  για την πρόληψη της υγείας των οστών τους: λιπαρά ψάρια, αμύγδαλα, γαλακτοκομικά, αυγά, σουσάμι και ταχίνι.

• Να καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο που βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα στα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας  και βοηθά στην πρόληψη των μυϊκών πόνων και την ομαλότερη λειτουργία των μυών: θαλασσινά , ψάρια και καρύδια.

• Να καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο. Η έλλειψη του  είναι συχνή στους ασθενής αυτούς. Βρίσκεται σε ενισχυμένα δημητριακά, στο κόκκινο κρέας στα θαλασσινά, στα ξηρά φασόλια και τις φακές.

• Να συμπεριλαμβάνουν στην διατροφή τους ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα που βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό στα ψάρια και ιδιαίτερα στα «λιπαρά» ψάρια, στο ελαιόλαδο,  στα  θαλασσινά και τα ιχθυέλαια (πχ. μουρουνέλαιο).

• Να συμπεριλαμβάνουν στην διατροφή τους πολυακόρεστα φυτικά λίπη από το ελαιόλαδο, το αβοκάντο, τους ξηρούς καρπούς, το σιτέλαιο, τον λιναρόσπορο και το λιναροσπορέλαιο.

• Να ενυδατώνονται σωστά.

• Να αποφεύγουν την περιττή ζάχαρη, τα γλυκά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν πολλή ζάχαρη, λιπαρά και αλάτι.

• Να ασκούνται και να περπατούν κατόπιν οδηγίας ιατρού.

• Να λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής κατόπιν οδηγίας ιατρού.

• Να ακολουθούν το γενικότερο μεσογειακό πρότυπο διατροφής.

⊗Το άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Συμβουλευθείτε τον ειδικό διαιτολόγο-διατροφολόγο που γνωρίζει πώς να σας βοηθήσει κατάλληλα στον σχεδιασμό του προγράμματος σίτισης σας.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

ΠΗΓΕΣ :

1. Αντώνιος Ζαμπέλας : «κλινική διαιτολογία & διατροφή με στοιχεία παθολογίας», Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδη, (Θεσσαλονίκη 2007).
2. Γεωργίου Μανουσάκη : «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», έκδοση Γεωργίου Μανουσάκη, (2008).
3. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998).
4. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Νευροεπιστημών, Ι. Λογοθέτης, Ι.Μυλωνάς: «ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 2004)