Συνένζυμο Q10 και γήρας

Συνένζυμο Q10 και ιδιότητες

Οι πιο πρόσφατες μελέτες σχετικές με το συνένζυμο Q10 και το γήρας που αφορούν στην δράση και την χρησιμότητα των αντιοξειδωτικών ουσιών ως συμπληρωμάτων διατροφής τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν παράλληλα με μια ισορροπημένη διατροφή, έρχονται να αντικρούσουν παλαιότερα συμπεράσματα παρόμοιων ερευνών που υποστήριζαν ότι η λήψη αντιοξειδωτικών ουσιών (μεταξύ αυτών και το συνένζυμο Q10) μέσω διατροφικών συμπληρωμάτων δεν ασκούσε καμία ευεργετική δράση στον οργανισμό.

Οι νεότερες έρευνες αναζήτησαν καινούριες πηγές τέτοιων αντιοξειδωτικών ουσιών ως συμπληρωμάτων διατροφής που τεκμηριωμένα πλέον ασκούν προστατευτική δράση έναντι των γνωστών μας ελεύθερων ριζών οξυγόνου, οι οποίες είναι υπεύθυνες για σωρεία βλαβών στον οργανισμό καθώς και για την πυροδότηση της διαδικασίας του πρόωρου γήρατος (γήρας). Ένα από τα πιο διαδεδομένα τέτοια «νεότερα» συμπληρώματα διατροφής είναι το λεγόμενο συνένζυμο Q10 ή αλλιώς Ουμβικουινόνη (Ubiquinone).

Συνένζυμο Q10 και ελεύθερες ρίζες

Τι είναι οι ελεύθερες ρίζες; Οι ελεύθερες ρίζες είναι χημικές ενώσεις και «κατάλοιπα» χημικών ενώσεων που παράγονται ασταμάτητα και σε σημαντικές ποσότητες από τον ίδιο τον οργανισμό ως φυσιολογικά παραπροϊόντα της ίδιας της διαδικασίας του μεταβολισμού. Σε συγκεκριμένες ποσότητες είναι ευεργετικές για την ορθή λειτουργία του. Η εκτεταμένη έκθεση του οργανισμού σε βλαβερές ουσίες όπως μέσω του καπνίσματος, της λήψης ορισμένων φαρμάκων, της εισπνοής τοξικών χημικών ουσιών-αερίων, της κατανάλωσης υπερβολικών ποσοτήτων αλκοόλ και της έκθεσης στην ηλιακή και άλλες ακτινοβολίες, οδηγεί στην υπερπαραγωγή ελεύθερων ριζών και την διαταραχή της ισορροπίας του οργανισμού στην παραγωγή και καταστροφή τέτοιων ελεύθερων ριζών. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται οξειδωτικό στρες.

Οι ελεύθερες ρίζες επιδρούν στα κύτταρα προκαλώντας φθορές και μεταλλάξεις στο μόριο του DNA που φυσιολογικά ανευρίσκεται ακέραιο στα περισσότερα είδη των κυττάρων του οργανισμού, στα λίπη και τις δομικές πρωτεΐνες τους, στις κυτταρικές μεμβράνες των κυττάρων και στα ένζυμα που λαμβάνουν μέρος σε όλες τις μεταβολικές διαδικασίες, προκαλώντας ανεπανόρθωτες βλάβες στην λειτουργία του οργανισμού όπως καρδιαγγειακές διαταραχές, καρκινικούς όγκους, εκφυλιστικές βλάβες αλλά και το γνωστό σε όλους μας πρόωρο γήρας.

Οι πιο γνωστές και επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου είναι:

• η ανιονική ρίζα του οξυγόνου Ο2-,
• η ρίζα υδροξυλίου ΟΗ- ,
• οι αλκοoλικές ρίζες (IOR)
• και η ρίζα του νιτρικού οξειδίου (ή αλλιώς μονοξειδίου του αζώτου NO).

Συνένζυμο Q10 και ιδιότητες

Το συνένζυμο Q10 επιδρά θετικά στον οργανισμό δεσμεύοντας σημαντική ποσότητα ελεύθερων ριζών (προφανώς όχι το σύνολο τους γιατί ξανα-δημιουργούνται ακατάπαυστα), ασκώντας προστατευτική δράση στον οργανισμό από τις επιβλαβείς παρενέργειες τους. Είναι ασφαλές στην χορήγηση σε όλες τις ηλικιακές ομάδες καθώς αποτελεί και συστατικό του ίδιου του οργανισμού (συστατικό των μιτοχονδρίων των κυττάρων).

Στους ηλικιωμένους το συνένζυμο Q10 μπορεί να έχει εξαιρετικά ευεργετικές επιδράσεις λόγω του ότι η διαδικασία του γήρατος αυτή καθαυτή, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην δημιουργία τέτοιων των ελεύθερων ριζών που μην μπορώντας να εξουδετερωθούν από τον ανθρώπινο οργανισμό, υπερ-συσσωρεύονται δημιουργώντας όλο και περισσότερο οξειδωτικό στρες.

Το συνένζυμο Q10 βρίσκεται συνήθως σε σκευάσματα που περιέχουν και άλλες σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως η Βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε και το σύμπλεγμα βιταμινών Β, το α-λιποικό οξύ (ALA) και άλλα, προσφέροντας παράλληλα ενέργεια στους ηλικιωμένους αλλά και σε ασθενείς που υποφέρουν από χρόνια ή χρόνια εκφυλιστικά νοσήματα.

⊗Η λήψη τέτοιων σκευασμάτων πρέπει να γίνεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο και κατόπιν συνεννόησης με τον θεράποντα ιατρό. Τα συμπληρώματα διατροφής ΔΕΝ υποκαθιστούν την κατά περίπτωση ενδεδειγμένη φαρμακευτική θεραπεία.

Πηγές:

1.Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998).

2. Louise Walter, Anna Chang:»Current Diagnosis and Treatment: Geriatrics» (3rd edition), 2020

3.»Review Coenzyme Q10 and Immune Function: An Overview«, David Mantle, Robert A. Heaton and Iain P. Hargreaves, (mag.:Antioxidants, Μarch 2021).

4.Albert M., Knoefel J. “Clinical Neurology of Aging” (Oxford University Press, 2011)