Συναισθηματικό στρες και εγκυμοσύνη

Πώς σχετίζονται το συναισθηματικό στρες και η εγκυμοσύνη; Ποιες είναι οι βλαπτικές επιδράσεις τους στρες στο έμβρυο, την κύηση και την μετέπειτα ζωή του κυοφορούμενου;

Οι γυναίκες που βιώνουν έντονο συναισθηματικό στρες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, εκθέτουν το έμβρυο τους σε μια σειρά βραχυπρόθεσμων ή μακροπροθέσμων κινδύνων, οι οποίοι είναι αποδεδειγμένοι αλλά όχι άμεσα ορατοί.

Το έντονο άγχος που η εγκυμονούσα μπορεί να βιώσει για πολλούς λόγους –ειδικά κατά τις 2 πρώτα τρίμηνα της εγκυμοσύνης-, είναι δυνατόν να διαταράξει σοβαρά όχι μόνο την ίδια την κύηση αλλά και την πρώιμη ή την μετέπειτα ζωή του κυοφορούμενου, να επηρεάσει την σωματική υγεία και την γνωστική λειτουργία του, καθώς και την μελλοντική ανταπόκριση του παιδιού στο στρες.

Συναισθηματικό στρες και εγκυμοσύνη

Όταν η εγκυμονούσα βιώνει έντονο άγχος, οι ορμόνες του στρες, η επινεφρίνη (γνωστή και ως αδρεναλίνη) και η κορτιζόλη απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος της δημιουργώντας το μοτίβο υπερδιέγερσης γνωστό και ως μοντέλο «φυγής ή μάχης». Ως αποτέλεσμα αυτού, μεγάλες ποσότητες αίματος της μέλλουσας μητέρας στέλνονται σε μέρη του σώματος που εμπλέκονται στην δράση όπως ο εγκέφαλος, τα άκρα, η καρδιά ή ο κορμός. Ταυτόχρονα, η ροή του αίματος και των θρεπτικών συστατικών στην μήτρα μειώνεται σημαντικά, το ίδιο και η ποσότητα του οξυγόνου που τελικά το αίμα μεταφέρει στο έμβρυο.

Οι ορμόνες του στρες διαπερνούν τον πλακούντα προκαλώντας δραματική αύξηση στις ίδιες τις ορμόνες του στρες του εμβρύου, κάτι που μπορεί να διαπιστωθεί ακόμα και με μετρήσεις στο αμνιακό υγρό,προκαλώντας επακόλουθη αύξηση των παλμών, του καρδιακού ρυθμού, της αρτηριακής πίεσης και της γλυκόζης του αίματος του εμβρύου.

Με την σειρά του το έντονο στρες που επισυμβαίνει στο έμβρυο, είναι δυνατόν να τροποποιήσει μόνιμα την νευρολογική του λειτουργία καθώς και την μελλοντική του ανταπόκριση στο στρες, καθιστώντας το πιο ευάλωτο σε μελλοντικές στρεσογόνες καταστάσεις.

Από που προέρχεται το συναισθηματικό στρες στην εγκυμοσύνη;

Συνήθη αίτια πρόκλησης έντονου συναισθηματικού στρες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετίζονται στενά με προγεννητικούς στρεσογόνους παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχολογία της μέλλουσας μητέρας όπως:

• Το χρόνιο στρες της εγκύου λόγω φτώχειας.
• Τα αρνητικά συναισθηματικά γεγονότα της ζωής όπως το διαζύγιο ή η χηρεία.
• Το βίωμα του θανάτου αγαπημένων προσώπων.
• Το βίωμα των φυσικών καταστροφών.
• Το βίωμα τρομοκρατικών γεγονότων ή πράξεων βίας.
• Φόβοι σχετικά με την κύηση, την γέννα ή τον πόνο αυτών.
• Άγχη για την υγεία ή/και την επιβίωση της μητέρας ή/και του μελλοντικού νεογνού.

Συναισθηματικό στρες και εγκυμοσύνη

Το συναισθηματικό στρες της μητέρας και ο κατακλυσμός του εμβρύου με ορμόνες στρες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνδέεται με μια σειρά από αρνητικά αποτελέσματα στην συμπεριφορά του παιδιού ή του μετέπειτα εφήβου όπως:

• διάχυτο άγχος,
• επιθετικότητα,
• υπερδραστηριοτήτα ή υπερκινητικότητα του παιδιού,
• χαμηλές επιδόσεις σε τεστ νοημοσύνης,
• μικρό εύρος προσοχής και εστίασης προσοχής, 
• αύξηση της ευαλωτότητας σε ασθένειες όπως η καρδιαγγειακή νόσος ή ο διαβήτης.

⊗Φροντίζουμε για την ψυχική υγεία και την ψυχική σταθερότητα της εγκύου του περιβάλλοντος μας όπως ακριβώς φροντίζουμε για την σωματική υγεία και την διατροφή της. Συμβουλευόμαστε πάντοτε τους αδειοδοτημένους από το κράτος ειδικούς ψυχικής υγείας εάν θέλουμε να βοηθήσουμε την έγκυο ουσιαστικά. 

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1. Laura Berk: «Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Η προσέγγιση της δια βίου ανάπτυξης», (Κριτική, 2019).

2. Mary E Coussons-Read: «Effects of prenatal stress on pregnancy and human development: mechanisms and pathways«, Obstet Med, 2013.