Πάτοι παπουτσιών και μικρόβια

Αναρωτιέστε ποτέ γιατί εσείς και τα άλλα μέλη της οικογένειας σας αρρωσταίνετε συχνά παρόλο που κρατάτε την οικεία και τα προσωπικά σας αντικείμενα καθαρά; Ποιος συνήθης ύποπτος μεταφέρει σορούς μικροβίων στο σπίτι χωρίς να τον αντιλαμβανόμαστε; Οι πάτοι των παπουτσιών μας!

Το μόνο πράγμα που δεν σκεφτόμαστε να καθαρίσουμε όταν επιστρέφουμε στο σπίτι μας μετά από μια κουραστική μέρα, είναι το κάτω μέρος των παπουτσιών μας και των αγαπημένων μας προσώπων. Όταν περπατάμε έξω, οι πάτοι των παπουτσιών μας μαζεύουν πολλά μικρόβια, βακτήρια και επιβλαβείς χημικές ενώσεις τις οποίες μεταφέρουμε στο σπίτι μας,μολύνοντας σημαντικά μέρη του σπιτιού μας.

Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, απέδειξε ότι τα μικρόβια που συνελέχθησαν από το κάτω μέρος των παπουτσιών αφορούσαν σε 421.000 μονάδες βακτηρίων στο εξωτερικό των παπουτσιών, εξαιρετικά μολυσματικά και επικίνδυνα για την υγεία, με σημαντικότερα εξ αυτών το βακτήριο Escherichia coli, την Klebsiella pneumonia και το βακτήριο Serratia ficaria καθώς και πολλά άλλα. Εκτός από την εν λόγω μελέτη του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, υπήρξε μια μελέτη EPA που παρείχε τις πρώτες ενδείξεις ότι ένα συγκεκριμένο επικίνδυνο ζιζανιοκτόνο βρίσκεται πολύ συχνά στους πάτους των παπουτσιών μας, γνωστό και ως 2,4-διχλωροφαινοξυοξικό οξύ (διεθνώς, 2,4-D).

Πάτοι παπουτσιών και μικρόβια

Ποια παθογόνα μικρόβια ανιχνεύθηκαν στους πάτους των παπουτσιών μας; 

• E. coli:
  Με την πλήρη ονομασία Escherichia coli, αυτή η πολύ γνωστή ομάδα βακτηρίων βρίσκεται στο περιβάλλον, στα τρόφιμα που καταναλώνουμε και στο γαστρεντερικό σύστημα των ανθρώπων και των ζώων. Τα περισσότερα στελέχη του E.coli είναι αβλαβή. Ωστόσο, μερικά είδη μπορεί να είναι παθογόνα προκαλώντας σοβαρή διάρροια, λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, αναπνευστικές λοιμώξεις, πνευμονία και πολλές άλλες παθήσεις. Ένας ξεχωριστός και επικίνδυνος τύπος του βακτηρίου E.coli γνωστό ως Shiga toxin E. coli (διεθνώς, STEC), προκάλεσε σχετικά πρόσφατα το 2011 μια επιδημία  E. coli στην Ευρώπη με αιματηρή διάρροια και αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο, (μια κατηγορία νεφρικής ανεπάρκειας) στο 5% με 10% των ατόμων που είχαν προσβληθεί. Τα συμπτώματα του STEC γενικά περιλαμβάνουν σοβαρές κράμπες στο στομάχι, συχνά αιματηρή διάρροια και έμετο.
• Klebsiella pneumonia
  Ένα άλλο βακτήριο που βρέθηκε στα δείγματα των πάτων των παπουτσιών της μελέτης, η Klebsiella pneumonia προκαλεί επίσης πληθώρα ασθενειών ανάλογα με το σημείο του σώματος που μολύνει. Αυτό το βακτήριο μπορεί να προκαλέσει διάφορες ασθένειες, όπως πνευμονία, λοιμώξεις του αίματος, επιμολύνσεις τραυμάτων και χειρουργικών τομών, μηνιγγίτιδα καθώς και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Τα συμπτώματα βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο πού βρίσκεται η μόλυνση στο σώμα και μπορούν να κυμανθούν  από πυρετό, ρίγη, εξανθήματα, ζαλάδα, βήχα ή ακόμη και αναπνευστικά προβλήματα. Ορισμένα στελέχη του βακτηρίου K. pneumoniae είναι ανθεκτικά στα περισσότερα αντιβιοτικά και εξαλείφονται εξαιρετικά δύσκολα.
• Serratia ficaria
  
  Αυτό το εξαιρετικά σπάνιο βακτήριο που προσβάλλει κυρίως ασθενείς στα νοσοκομεία, προκαλεί λοιμώξεις που αφορούν στο αναπνευστικό και το ουροποιητικό σύστημα, αντί του γαστρεντερικού συστήματος. Η λοίμωξη από το βακτήριο Serratia ευθύνεται για περίπου το 2% των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων του αίματος, της κατώτερης αναπνευστικής οδού, του ουροποιητικού συστήματος, των χειρουργικών τραυμάτων και του δέρματος και των μαλακών μορίων των ιστών σε ενήλικες ασθενείς. Ωστόσο, είναι πιθανό αυτό το βακτήριο να ξεφύγει από το νοσοκομειακό περιβάλλον μέσω των πάτων των παπουτσιών των ατόμων που εργάζονται ή επισκέπτονται τα νοσοκομεία.
•  2,4-D
  Το πλήρες όνομα είναι 2,4-διχλωροφαινοξυοξικό οξύ και πρόκειται για μια οργανική ένωση που χρησιμοποιείται ως ζιζανιοκτόνο που σκοτώνει επιλεκτικά τα περισσότερα πλατύφυλλα ζιζάνια των καλλιεργειών. Έχει βρεθεί ότι εάν οι άνθρωποι εκτεθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο 2,4-D, μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο, καθώς πρόκειται για καρκινογόνο οργανική ένωση. Υπάρχουν επίσης ευρήματα από έρευνες για το ότι η έκθεση στο συγκεκριμένο οξύ συνδέεται με την εμφάνιση λεμφώματος μη Hodgkin.

Πάτοι παπουτσιών και μικρόβια: τι μπορούμε να κάνουμε;

Όταν περπατάμε με τα παπούτσια  στο πάτωμα του χώρου στον οποίο διαμένουμε, όσα μικρόβια υπάρχουν στα παπούτσια μας επιμολύνουν τις επιφάνειες στις οποίες πατάμε. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα παιδιά που παίζουν στο πάτωμα, ρίχνουν τις πιπίλες ή τα διάφορα παιχνίδια-αντικείμενα που έπειτα ξαναβάζουν στο στόμα, μπουσουλούν και έχουν την συνήθεια να βάζουν τα χέρια τους στο στόμα τους. Επιπλέον, εάν υπάρχουν ανοιχτές πληγές στο δέρμα που έρχονται σε επαφή με το έδαφος, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τα βακτήρια αυτά από τους πάτους των παπουτσιών και το πάτωμα, να επιμολύνουν τα αγαπημένα μας άτομα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε χώρους εργασίας, γυμναστήρια ή γήπεδα, σε βρεφικούς και παιδικούς σταθμούς, όπου το προσωπικό και τα άτομα που συγκεντρώνονται εκεί δεν αλλάζουν υποδήματα κατά την διάρκεια εργασίας ή αναψυχής.

Προφανώς, υπάρχει ένας αποτελεσματικός και εξαιρετικός τρόπος για να αποτρέψουμε την έκθεση στα βακτήρια και τις επιβλαβείς ενώσεις που βρίσκεται στους πάτους των παπουτσιών μας και που δυνητικά μεταφέρουμε μέσα στην οικεία, στο γυμναστήριο-γήπεδο ή στον χώρο που διαμένουμε:

• Κάνουμε συνήθεια να βγάζουμε πάντα τα παπούτσια μας πριν μπούμε στην κατοικία μας.
• Καθαρίζουμε συχνά τα πατώματα με διάλυμα χλωρίνης και νερού, ειδικά ζεστού νερού.
• Παροτρύνουμε τα παιδιά μας να αλλάζουν παπούτσια όταν επισκέπτονται το γήπεδο ή το γυμναστήριο, εφόσον δεν έχουν αυτήν την οδηγία από τους ιδιοκτήτες των χώρων αυτών.
•  Όταν επισκεπτόμαστε κλειστούς χώρους με παιχνίδια όπου παίζουν μικρά παιδιά, δεν πατάμε με τα παπούτσια μας μέσα στα παιχνίδια, τις τσουλήθρες, το σκάμα με τις μπάλες, τα πλαστικά καλύμματα του πατώματος προσπαθώντας να ταΐσουμε ή να κυνηγήσουμε το παιδί μας και καλό θα είναι να βγάζουμε τα δικά τους.
• Δεν αφήνουμε τα παιδιά να πιάνουν τους πάτους παπουτσιών με τα χέρια τους. Αν το κάνουν προσπαθώντας να τα φορέσουν, φροντίζουμε να απολυμάνουμε τα χέρια τους.
• Πλένουμε συχνά τους πάτους των παπουτσιών με διάλυμα χλωρίνης με νερό ή με τα ψεκάζουμε με εγκεκριμένα ειδικά αντιβακτηριακά σπρέι.
• Η υγιεινή δεν αφορά μόνο στο δικό μας παιδί, φροντίζουμε και για το παιδί του διπλανού μας.

⊗Το σκεπτικό «στα δικά μου παιδικά χρόνια, τρώγαμε το φαγητό που έπεφτε κάτω και δεν παθαίναμε τίποτα» δεν είναι δόκιμο στην σημερινή εποχή γιατί τα παθογόνα (μικρόβια) είναι περισσότερα, ανθεκτικότερα και η ανοχή στα περισσότερα αντιβιοτικά είναι πλέον εκτεταμένη.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1. Marcia G. Nishioka at al: «Distribution of 2,4-Dichlorophenoxyacetic Acid in Floor Dust throughout Homes Following Homeowner and Commercial Lawn Applications:  Quantitative Effects of Children, Pets, and Shoes», American Chemical Society, 1999.
2. Καννά-Μιχαηλίδου, Στέλλα: «2,4 διχλωροφαινοξυοξικό οξύ (2,4-D) – ανάπτυξη νέας μεθόδου προσδιορισμού του στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος δυνητικής ρύπανσης των υδάτινων πόρων της Κύπρου«, Πέργαμος, Ε.Κ.ΠΑ