Υπογλυκαιμία και διαβήτης : τι είναι η υπογλυκαιμία και πως θα την αντιμετωπίσω;
Ένα πολύ συχνό και αρκετά επικίνδυνο πρόβλημα στα άτομα που πάσχουν από διαβήτη και των 2 τύπων, ενήλικα ή ανήλικα, είναι η εκδήλωση μιας υπογλυκαιμίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπογλυκαιμία και διαβήτης είναι δύο καταστάσεις αλληλοεξαρτώμενες και γι’ αυτό είναι καλό να γνωρίζουμε πως θα την προλάβουμε, θα την αναγνωρίσουμε και θα την αντιμετωπίσουμε.
Τι είναι η υπογλυκαιμία;
Υπογλυκαιμία συμβαίνει όταν το σάκχαρο του αίματος πέσει σε χαμηλά επίπεδα. Στα φυσιολογικά άτομα το σάκχαρο δεν πέφτει κάτω από τα 63 mg/dl, διότι το φυσιολογικό σύστημα έλεγχου του σακχάρου θα διορθώσει οποιαδήποτε πτώση του στα επίπεδα του αίματος, απαντώντας άμεσα στην όποια μείωση. Στα άτομα με διαβήτη αυτό δεν συμβαίνει και έτσι το σάκχαρο του αίματος ελαττώνεται σημαντικά, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μιας υπογλυκαιμίας. Ανησυχία για την εκδήλωση υπογλυκαιμίας στον διαβήτη πρέπει αν έχετε μόνο στην περίπτωση που ακολουθείτε θεραπεία με ινσουλίνη, σουλφονυλουρίες ή δισκία γλιτιδίνης ή σε περίπτωση που έχετε αρρύθμιστο ή αδιάγνωστο διαβήτη. Εάν ελέγχετε την πάθηση σας με δίαιτα ή δισκία μετμορφίνης, θειαζολιδινεδιόνες ή ακαρβόζη, δεν είναι πιθανό να βιώσετε ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας
Καθώς τα επίπεδα σακχάρου μειώνονται στο αίμα, συνήθως προκαλείται μια σειρά από προειδοποιητικά συμπτώματα:
- Αίσθημα εφίδρωσης ή ψύχους
- Τρέμουλο και γενικότερη αδυναμία
- Μυρμήγκιασμα γύρω από τα χείλη
- Αίσθημα πείνας
- Αδυναμία συγκέντρωσης και θόλωση στην όραση
- Αίσθημα υπέρ-διέγερσης ή ανησυχίας ή θυμού
- Αίσθημα ναυτίας
Είναι επικίνδυνη η υπογλυκαιμία;
Είναι επικίνδυνη γιατί ο εγκέφαλος εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την γλυκόζη για να λειτουργήσει σωστά και αν τα επίπεδα της πέσουν χαμηλά, τότε ο εγκέφαλος αρχίζει να μην ανταποκρίνεται στις φυσιολογικές του λειτουργίες με τις όποιες συνέπειες έχει αυτό στην υγεία. Εάν τα επίπεδα γλυκόζης συνεχίσουν να πέφτουν ασταμάτητα, είναι δυνατόν να εμφανισθεί ακόμα και απώλεια συνείδησης, λιποθυμίες και τραυματισμοί λόγο των λιποθυμιών αυτών.
Υπογλυκαιμία και διαβήτης : μπορεί να προληφθεί η υπογλυκαιμία;
Η υπογλυκαιμία μπορεί να προληφθεί με έναν απλό και ασφαλή τρόπο: την καθιέρωση σταθερών ωρών γευμάτων, προσεκτικά σχεδιασμένων ως προς την ποσότητα και τη ποιότητα τους, όσο και αν αυτό είναι άβολο ή περιοριστικό.
Πότε μπορεί να πάθω υπογλυκαιμία;
- Εάν η κατανάλωση της τροφής είναι αργότερα σε σχέση με την προγραμματισμένη ώρα του γεύματος και έχει προηγηθεί ένεση ινσουλίνης. Αν κάνατε ένεση ινσουλίνης και στην συνέχεια δεν μπορέσατε να καταναλώσετε φαγητό, τότε φάτε ένα μικρό κολατσιό με υδατάνθρακες (πχ. ένα μπισκότο, ένα μικρό γλυκό, 1 φέτα ψωμί, 2 κριτσίνια), κάτι που θα μπορείτε να έχετε μαζί σας ανά πάσα στιγμή.
- Μετά από έντονη άσκηση. Εάν αθλείστε, φροντίστε να μην το κάνετε νηστικοί αλλά να έχετε καταναλώσει το προγραμματισμένο γεύμα σας και αν το γεύμα αυτό απέχει ώρες από την άσκηση, είναι καλό να έχετε καταναλώσει κάποιο κολατσιό με υδατάνθρακες πριν την άσκηση, όπως προηγουμένως.
- Μετά από έντονη σωματική προσπάθεια. Εάν τρέξατε για να προλάβετε το λεωφορείο ή κοπιάσατε για δουλειές του σπιτιού, κινδυνεύετε επίσης από υπογλυκαιμία εάν δεν λάβετε τροφή σε μορφή μικρού κολατσιού, όπως προηγουμένως.
- Όταν καταναλώνετε υπερβολική ποσότητα αλκοόλ. Όταν πίνετε πολύ αλκοόλ , το ήπαρ προσπαθεί να το διασπάσει με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνθέσει γλυκόζη. Όταν πίνετε, φροντίστε να καταναλώνετε κάποιο κολατσιό με υδατάνθρακες ταυτόχρονα.
- Την νύχτα που κοιμάστε. Το πιθανότερο είναι να ξυπνήσετε με εφίδρωση ή κεφαλαλγία ή κακή διάθεση. Κολατσίστε ένα μικρό γεύμα με υδατάνθρακες εάν αντιληφθείτε αυτά τα συμπτώματα και μιλήστε στον γιατρό σας ώστε να διορθώσετε την δόση ή την ποιότητα της ινσουλίνης σας για να μην παθαίνετε νυχτερινές υπογλυκαιμίες.
- Εάν ασθενείτε και τρώτε λιγότερο από ότι συνήθως. Φροντίστε να τρώτε κανονικά τα γεύματα σας ή τουλάχιστον να έχουν αρκετούς (όχι πάρα πολλούς) υδατάνθρακες όταν είστε άρρωστοι.
Υπογλυκαιμία και διαβήτης : Γενικές οδηγίες αντιμετώπισης
- Προμηθευτείτε υδατάνθρακες ταχείας δράσης (δισκία γλυκόζης ή ποτό γλυκόζης) από το φαρμακείο και χρησιμοποιείστε τους όταν «αισθάνεστε» την υπογλυκαιμία ή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
- Όταν αρχίσουν τα συμπτώματα, καταναλώστε υδατάνθρακες βραδείας δράσης που να περιλαμβάνουν ψωμί ή άμυλο και φάτε τα όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
- Αν τα συμπτώματα επιμένουν, πάρτε περισσότερη γλυκόζη.
- Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, ζητήστε ιατρική συμβουλή.
- Να έχετε μαζί σας πάντοτε κάποιο κολατσιό ή νερό αραιωμένο με γλυκόζη, ακόμα και αν είστε για έναν απλό περίπατο με τους φίλους σας.
- Μάθετε να «ακούτε» το σώμα σας και παραμείνετε ψύχραιμοι, σε κάθε περίπτωση.