Αντιμετώπισε τις εξάψεις στην εμμηνόπαυση

Οι αγγειοκινητικές διαταραχές στην εμμηνόπαυση, ευρύτερα γνωστές ως εξάψεις, κεφαλαλγίες ή αίσθημα παλμών, είναι συνηθισμένη απόρροια της μείωσης των οιστρογόνων που φυσιολογικά συμβαίνουν στην κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση. Μάθε πως να τις αντιμετωπίζεις!

Η κλιμακτήριος (προεμμηνόπαυση) και η εμμηνόπαυση

Η εμμηνόπαυση δεν είναι ασθένεια ή παθολογική κατάσταση, αλλά μια φυσιολογική περίοδος στην ζωή της γυναίκας, όπου ο κίνδυνος για παθολογικές καταστάσεις όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η οστεοπόρωση μπορεί να αυξηθεί. Μια γυναίκα στην σημερινή εποχή αναμένεται να ζήσει περί τα 25-30 έτη στην εμμηνόπαυση, με εμμηνόπαυση.

Πρόκειται στην ουσία για τον οριστικό τερματισμό της εμμήνου ρύσεως (τελευταία φυσική κολπική αιμορραγία), η οποία οφείλεται στην διακοπή της παραγωγής γυναικείων γεννητικών ορμονών, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, κάτι που ολοκληρώνει την τελική φάση της γήρανσης του αναπαραγωγικού συστήματος του οργανισμού των γυναικών. Αρχικά μειώνονται τα ποσοστά της προγεστερόνης και έπειτα των οιστρογόνων. Εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ των ηλικιών 45-55 ετών, με μέση ηλικία στη  Ευρώπη τα 51 έτη.

Πριν από την εμμηνόπαυση προηγείται η προεμμηνοπαυσιακή περίοδος, γνωστή και ως κλιμακτήριος, της οποίας κύριο χαρακτηριστικό είναι η εμφάνιση των πρώτων ορμονικών διαταραχών και η μείωση της ικανότητας σταθερών-προγραμματισμένων εμμηνορρυσιακών κύκλων. Απαιτούνται τουλάχιστον 12 μήνες πλήρους παύσης της εμμήνου ρύσεως (χωρίς κανένα ενδιάμεσο επεισόδιο έμμηνου ρύσεως) ώστε να θεωρηθεί ότι η γυναίκα εισήλθε πλέον στην εμμηνόπαυση. Οι εξάψεις είναι συχνό φαινόμενο κατά την περίοδο της κλιμακτηρίου-εμμηνόπαυσης, εμφανίζονται κατά προσέγγιση στο 70% των γυναικών και διαρκούν από 1 έως και 3 χρόνια.

Οι εξάψεις στην εμμηνόπαυση

Συνδέονται με την μείωση των οιστρογόνων και αποτελούν στην ουσία τις κυριότερες αγγειοκινητικές διαταραχές. Εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες που λαμβάνουν αντι-οιστρογόνα (ταμοξιφαίνη ή αναστολείς αρωματάσης) ως φαρμακευτική αγωγή μεταξύ άλλων και για τον καρκίνο του μαστού και χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες:

• Στις νυχτερινές εφιδρώσεις: συμβαίνουν κατά την διάρκεια της νύχτας χωρίς προφανή αιτία, αλλά επιδεινώνονται από την ζέστη και την υγρασία του περιβάλλοντος, τα πολλά «βαριά» κλινοσκεπάσματα και την έλλειψη επαρκούς αερισμού, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Συνοδεύονται από ευερεθιστότητα, συχνά αίσθημα παλμών ή/και κεφαλαλγίας, ενώ αποτελούν σοβαρή αιτία αϋπνίας.
• Τις εξάψεις κατά την διάρκεια της ημέρας: είναι περισσότερο εντοπισμένες στο πρόσωπο, τον αυχένα και το άνω μέρος του κορμού, προκαλούν την χαρακτηριστική ερυθρότητα, την εφίδρωση και δημιουργούν την ανάγκη για κρύο αέρα, κρύα κομπρέσα ή δρόσισμα με κρύο νερό. Μια γυναίκα μπορεί να υποφέρει και από τις 2 αυτές μορφές των εξάψεων. Συνοδεύονται από ευερεθιστότητα, συχνά αίσθημα παλμών ή/και κεφαλαλγίας.

Οι εξάψεις στην εμμηνόπαυση αποτελούν προγνωστικό δείκτη καρδιαγγειακού κινδύνου, ειδικά για γυναίκες που καπνίζουν, έχουν αυξημένο βάρος σώματος στο επίπεδο της παχυσαρκίας ή δεν ασκούνται.

Το έντονο στρες αποτελεί πάντοτε επιβαρυντικό παράγοντα κινδύνου, συνδεόμενο με τα προηγούμενα, ομοίως και η νεαρή ηλικία στην οποία οι αγγειοκινητικές διαταραχές είναι εντονότερες.

 Αντιμετώπισε τις εξάψεις στην εμμηνόπαυση

Για την αντιμετώπιση ή την βελτίωση των συμπτωμάτων τους συστήνονται:

• Συμπληρώματα βιταμίνης Β6 (πυριδοξίνη), η οποία βελτιώνει τις εφιδρώσεις και τις εξάψεις,
• Συμπλήρωμα μαγνησίου, το οποίο βελτιώνει τις εφιδρώσεις και τις εξάψεις,
• Βιταμίνη Ε , βελτιώνει την ξηρότητα και αυξάνει την ελαστικότητα των βλεννογόνων και του δέρματος,
• Η βιταμίνη C, μετριάζει τις εξάψεις και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
• Το Νυχτολούλουδο για προβλήματα εμμηνόπαυσης,
• Η υγιεινή διατροφή χωρίς πολύ «βαριά», λιπαρά και θερμιδικά πυκνά γεύματα.
• Η απώλεια βάρους βελτιώνει τον γλυκαιμικό και τον ορμονικό έλεγχο γιατί συμβάλει στην απαλλαγή από το κοιλιακό λίπος.
• Η φυσική άσκηση και ειδικά το περπάτημα ή το κολύμπι, βελτιώνουν τον μεταβολικό έλεγχο και μετριάζουν τα συμπτώματα των εξάψεων παρόλο που απαιτούν φυσική προσπάθεια η οποία θεωρητικά μπορεί να συμβάλει στην έξαρση των εξάψεων, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο.
• Η σωστή ενυδάτωση βοηθά στην πρόληψη της αφυδάτωσης λόγω των αυξημένων εφιδρώσεων.
• Η αποφυγή των καυτερών φαγητών, του αλκοόλ και της υπερβολικής καφεΐνης. Ομοίως και των ανθρακούχων ποτών και του τσάι που επίσης έχει καφεΐνη.
• Η Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης (Θ.Ο.Υ), συστήνεται κατά περιπτώσεις σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό,
• Τα φυσικά ή συνθετικά φυτοοιστρογόνα, παρόλο που συστήνονται για την αντιμετώπιση των εξάψεων και των αγγειοκινητικών προβλημάτων στην εμμηνόπαυση, εντούτοις δεν ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση των εμμηνοπαυσιακών αγγειοκινητικών συμπτωμάτων λόγω ανεπαρκούς, ιατρικά τεκμηριωμένης γνώσης σχετικά με την αποτελεσματικότητα τους.

Εξάψεις και φυτοοιστρογόνα στις τροφές

Πρόκειται για μη στεροειδείς, φυσικές ουσίες που ανήκουν στην ομάδα των πολυφαινολών, οι οποίες βρίσκονται σε φυτά και προσομοιάζουν δομικά ή λειτουργικά με τα ενδογενή-φυσικά οιστρογόνα και τους ενεργούς μεταβολίτες τους. Έχουν την ικανότητα να αντισταθμίζουν την πτώση των οιστρογόνων στον οργανισμό των γυναικών, όμως η αποτελεσματικότητα τους δεν έχει αποδειχθεί ιατρικά πλήρως. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει κατά καιρούς οδηγία για τον ενδεχόμενο συσχετισμό τους με τον καρκίνο του μαστού ή της μήτρας και η χρήση τους σε οποιαδήποτε μορφή ή δοσολογία εφόσον πρόκειται για συμπληρώματα ή εκχυλίσματα, θα πρέπει να γίνεται υπό προϋποθέσεις και παρακολούθηση. Συνήθης δόση των ισοφλαβονών που αποτελούν την κυριότερη ομάδα φυτοοιστρογόνων, αποτελούν τα 1 mgr/kgr σωματικού βάρους.

Οι κύριες ομάδες των φυτοοιστρογόνων είναι:

• οι ισοφλαβόνες (περιέχονται στην σόγια ειδικά σε αυτή που έχει υποστεί ζύμωση, στο κόκκινο τριφύλλι- το γνωστό και ως τριφύλλι το λειμώνιο, Trifolium pretense ή αλλιώς red clover),
• οι λιγνάνες (κύριες πηγές της είναι ο λιναρόσπορος, το σουσάμι, η σίκαλη, τα όσπρια και ορισμένα λαχανικά),
• οι κουμεστάνες (ειδικά σε βλαστούς ψυχανθών λαχανικών),
• οι στιλβόνες (ρεσβερατρόλη- resveratrol που βρίσκονται στα σταφύλια και στο κόκκινο κρασί) οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως για την παρασκευή συνθετικών φυτοοιστρογόνων,
• και τα φλαβονοειδή (η κερσετίνη-quercetin, η καμφερόλη- kaempferol που βρίσκονται στα κρεμμύδια, τα σταφύλια, τα μήλα, τα εσπεριδοειδή, τα μαύρα μούρα, το μπρόκολο, στη σόγια, το τσάι, τον καφέ, το κακάο, το κόκκινο κρασί).

⊗Το άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσκεψη στον ειδικό γυναικολόγο. Συζητήσετε μαζί του για τις επιλογές σας πριν λάβετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής. Ασκηθείτε και χάστε βάρος άμεσα.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1. Moutsatsou P. «The spectrum of phytoestrogens in nature: our knowledge is expanding«. Hormones (Athens) 2007.
2. Thompson Coon J, Pittler MH, Ernst E. «Trifolium pratense isofavones in the treatment of menopausal hot fushes: A systematic review and meta-analysis», Phytomedicine 2007.
3. Karkanaki A, Prapas N, Vavilis D. «Phytoestrogens: alternative option to hormone replacement therapy», Helen Obstet Gynecol, 2009.