Διαιτoλογία Διατροφή – Υγεία και υπηρεσίες διατροφικής υποστήριξης
Δίαιτα για Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια Χ.Ν.Α
Μία ειδική εβδομαδιαία δίαιτα για άτομα που πάσχουν από χρόνια χρόνια νεφρική ανεπάρκεια , θα μπορούσε να σχεδιαστεί με βάση τις ακόλουθες συστάσεις :
- ΤΡΩΜΕ ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΣΥΧΝΑ ΓΕΥΜΑΤΑ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ ΕΚ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ 3 ΜΕΓΑΛΑ (ΠΡΩΙ-ΜΕΣΗΜΕΡΗ-ΒΡΑΔΥ) ΚΑΙ 2-3 ΜΙΚΡΑ.
- ΤΟ ΨΩΜΙ, ΤΟ ΡΥΖΙ, ΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΜΑΣ. ΦΡΟΝΤΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΑΡΚΕΤΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΜΟΙΡΑΣΜΕΝΗ ΣΤΑ ΓΕΥΜΑΤΑ: (περίπου 1 φέτα ψωμί (30 γρ.) σε κάθε γεύμα, 1 μερίδα (3 κουταλιές της σούπας γεμάτες) ρύζι ή κριθαράκι στο μεσημεριανό ή το βραδινό, 2 κουτ. σούπας δημητριακά πρωινού).
- ΔΕΝ ΤΡΩΜΕ ΠΟΛΥ ΚΡΕΑΣ: 1 φορά την εβδομάδα κόκκινο ή λευκό κρέας ή κοτόπουλο σε μικρή μερίδα (60-80 γρ. μαγειρεμένο) ψητό και σπάνια τηγανιτό. Για να χορταίνουμε , συνοδεύουμε το κρέας με αμυλούχα τρόφιμα ή λαχανικά.
- ΤΑ ΑΜΥΛΟΥΧΑ ΤΡΟΦΙΜΑ (πατάτες αλλά και τα μακαρόνια) ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΤΟ ΚΡΕΑΣ (σε μικρές ποσότητες: 2 μεσαίες πατάτες ψητές, πουρέ ή βραστές και ½ πιάτο ρηχό βραστά μακαρόνια ή 1 φλ. βραστό κοφτό μακαρονάκι , φιδές , τραχανάς , πλιγούρι.).
- Ιδιαίτερη προσοχή απαιτούν οι πατάτες και τα καρότα : καλό είναι κόβονται σε μικρά κομμάτια , να βράζονται επί ½ ώρα σε σκεπασμένη κατσαρόλα, να πετιέται το πρώτο νερό τους , για να ξαναβραστούν με φρέσκο νερό πριν μαγειρευτούν με οποιοδήποτε τρόπο.
- ΟΣΠΡΙΑ 1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: είναι απαραίτητα στην δίαιτα για χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και 1 πιάτο βαθύ είναι αρκετό.
- ΤΑ ΛΑΔΕΡΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΤΑ ΦΑΓΗΤΑ ΜΕ ΡΥΖΙ (σαρμάδες , γεμιστά , πρασόρυζα κ.τ.λ) είναι απαραίτητα στην δίαιτα για χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και μπορούμε να τα καταναλώνουμε όταν δεν θα έχουμε κρέας.
- ΨΑΡΙ ΨΗΤΟ και ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ 1 με 2 ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ : και αυτά σε μικρή ποσότητα περίπου 60-80 γρ. καθαρισμένο ψάρι (1 μέτριο ψάρι ή 2-3 μεσαία ή 10 μικρά ή 1 μικρή κονσέρβα τόνου) καλύτερα με αρκετό λίπος γιατί είναι πλούσια σε ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα και ασβέστιο, δηλαδή σκουμπριά, τσιπούρες, τόνο, σολομό αλλά και μικρά ψάρια καλύτερα και αυτά ψητά. Για να χορταίνουμε , συνοδεύουμε το ψάρι με αμυλούχα τρόφιμα ή λαχανικά.
- ΤΡΩΜΕ ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ, ΠΟΤΕ ΟΜΩΣ ΠΟΛΛΑ ΦΡΟΥΤΑ ΜΑΖΙ. Τα φρούτα που πρέπει να αποφεύγονται στην δίαιτα για χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι : μπανάνα , σύκα, χουρμάδες, σταφίδες, αβοκάντο που και αυτά μπορούν να καταναλωθούν σε μικρή όμως ποσότητα. 1 μεγάλο φρούτο ή 2 μέτρια ή 3 μικρά ή 1 φλ. κεράσια ή φράουλες, μπορούν να καταναλωθούν σαν μερίδα. Τα φρούτα στην δίαιτα για χρόνια νεφρική ανεπάρκεια πρέπει να τρώγονται ωμά χωρίς την φλούδα ή σε μορφή κομπόστας.
- ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ: Εάν έχουμε αυξημένες τιμές λιπιδίων στο αίμα , προτιμάμε τυρί λευκό αγελαδινό ή ανθότυρο ή γίδινο με λίγο λίπος, γάλα 1,5% και γιαούρτι 2% και μπορούμε να φάμε ½ ποτήρι γάλα ή ½ κύπελλο γιαούρτι ή 1 κομμάτι τυρί λευκό 30 γρ. ξαρμυρισμένο ή 1 φέτα κασέρι κίτρινο (όχι λευκωπό) για ολόκληρη την ημέρα . ΔΕΝ ΠΙΝΟΥΜΕ γάλα σκόνη, συμπυκνωμένο και δεν τρώμε τυποποιημένα τυράκια.
- ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΤΑ ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ: ΔΕΝ τα τρώμε σε καθημερινή βάση και προσέχουμε να μην έχουν αλάτι, καλύτερα να αγοράζουμε τύπου βραστά και όχι αέρος ή σε κονσέρβα.)
- ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΦΑΜΕ ΜΕΧΡΙ 2 ΑΥΓΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: καλύτερα βραστά.
- ΤΡΩΜΕ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΣΑΛΑΤΕΣ: μαζί με τα γεύματα, βραστές ή ωμές σε ποσότητα 1 γεμάτου φλιτζανιού χωρίς αλάτι , με άφθονο όμως το λεμόνι ή το ξύδι.
- Τα λαχανικά που πρέπει να περιορίζονται στην δίαιτα για χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι : τα ξερά κρεμμύδια , η σάλτσα της ντομάτας , ο μαϊντανός , τα καρότα , οι σπόροι της σόγιας, το καλαμπόκι, τα μανιτάρια , το σπανάκι, τα φασόλια και οι χυμοί των λαχανικών.
- ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΦΑΜΕ ΓΛΥΚΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΗ και μάλιστα σε καθημερινή βάση : αποφεύγουμε τα γλυκά που παρασκευάζονται με γάλα και με ζύμη , τα αμυγδαλωτά , αυτά που έχουν σοκολάτα , καραμέλα και μπέικιν πάουντερ , λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε φώσφορο. Εάν έχουμε πρόβλημα με το ζάχαρο ή τα λιπίδια του αίματος , πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην κατανάλωση των γλυκών.
- ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΝΑ ΠΙΝΟΥΜΕ ΑΛΚΟΟΛ: αν πιούμε θα είναι όχι πάνω από 2 μικρά ποτηράκια κρασί την εβδομάδα. Προσοχή στην μπύρα που έχει μαγιά και σε όλα τα βαριά ποτά με πολλή αλκοόλη.
- ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΦΑΜΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΜΕ ΠΟΛΥ ΚΡΥΦΟ ΑΛΑΤΙ ΚΑΙ ΚΡΥΦΗ ΖΑΧΑΡΗ. (πατατάκια, ξηρούς καρπούς, παστά τρόφιμα , πολλά τουρσιά, αγοραστές κονσέρβες , κύβους μαγειρικής, ροφήματα σοκολάτας και κακάο.
- ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΤΟ ΑΛΕΥΡΙ ΚΑΙ Η ΖΑΧΑΡΗ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΜΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΥΡΑ. (ολικής και σικάλεως για τα άλευρα, μαύρη ζάχαρη ή καλύτερα φρουκτόζη για τα γλυκά.) Οι φυτικές ίνες που βρίσκονται στα λαχανικά, τα φρούτα και το φύτρο των δημητριακών, βοηθούν στην μείωση του αζώτου ουρίας του ορού του αίματος.
- Ο ΌΓΚΟΣ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ που καταναλώνουμε (νερό , τσάι , χυμοί και παράγωγα τους) πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον ιατρό μας. Συνήθως όταν η πρόσληψη του αλατιού (Να) ελέγχεται επιτυχώς , τότε η δίψα ρυθμίζει αυτόματα την ποσότητα των υγρών που πρέπει να λαμβάνουμε και άρα δεν χρειαζόμαστε καμιά ειδική προσαρμογή.
- Μπορούμε να καταναλώνουμε αναψυκτικά και χυμούς φρούτων με προσοχή στην ποσότητα : 1-2 κουτάκια αναψυκτικό (χωρίς αλκοόλ και αλάτι) ή 1 φλ. χυμό φρούτων ή 1 κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ είναι αρκετά , όχι όμως μιλκ-σέικ και χυμούς λαχανικών.
- Μαγειρεύουμε με τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά που μας αρέσουν για να δώσουμε γεύση στο φαγητό μας.
- Αποφεύγουμε την καφεΐνη και τα αναψυκτικά που την περιέχουν. Ένας καφές την ημέρα (καλύτερα ελληνικός ή γαλλικός) είναι αρκετός.
- ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΙΣΩΣ ΟΦΕΛΟΥΝ ΕΙΝΑΙ: το σκόρδο , το σέλινο, τα καρύδια , τα εσπεριδοειδή (εκτός από το γκρέιπφρουτ).
- Μπορούμε να πάρουμε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής (ιδιαίτερα ασβεστίου , σιδήρου και βιταμινών) εάν παρουσιάζουμε κάποια έλλειψη σε αυτά, κατόπιν οδηγιών του ιατρού μας.
- ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΣΩΣΤΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΑΣ.
