Αρωματικά φυτά: πρακτικές συμβουλές συλλογής και αποθήκευσης

Γνωρίζετε πώς και πότε να συλλέξετε και να αποθηκεύσετε τα αρωματικά φυτά; Πως μπορούμε να τα διατηρήσουμε για καιρό αναλλοίωτα; Πως γίνεται η αποξήρανση τους;

Αρωματικά φυτά: πρακτικές συμβουλές συλλογής και αποθήκευσης

Συλλογή αρωματικών φυτών-βοτάνων

Η συλλογή των αρωματικών φυτών-βοτάνων είναι μια εξαιρετικά σημαντική διαδικασία που επηρεάζει κατά πολύ τα βιοχημικά συστατικά τους και ως εκ τούτου τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Ο τρόπος συλλογής των αρωματικών φυτών-βοτάνων εξαρτάται πάντοτε από το μέρος του φυτού που επιθυμούμε να συλλέξουμε.

1. Τα φύλλα των αρωματικών φυτών συλλέγονται ΠΡΙΝ το φυτό ανθίσει, αλλιώς χάνουν σημαντικό μέρος από το άρωμα τους.
2. Οι σπόροι και οι βλαστοί συλλέγονται ΜΕΤΑ από την άνθιση του φυτού.
3. Τα αρωματικά φυτά μαζεύονται νωρίς το πρωί και μόνο εφόσον δεν υπάρχει υγρασία στο περιβάλλον και στο φύλλωμα τους. Δεν συλλέγουμε αρωματικά φυτά και βότανα μια βροχερή ημέρα αλλά μια ξηρή ημέρα.
4. Δεν επιτρέπεται να ξεπατώνουμε τα αρωματικά φυτά-βότανα από την ρίζα τους ώστε να τους δώσουμε την δυνατότητα να ξαναφυτρώσουν. Με ένα κοφτερό ψαλίδι ή κλαδευτήρι, κόβουμε όσο μέρος του φυτού μας χρειάζεται.
5. Εάν επιθυμούμε να συλλέξουμε τις ρίζες του φυτού, το κάνουμε το Φθινόπωρο όταν έχει σταματήσει η ανθοφορία και η μεγάλη παραγωγή φύλλων για το φυτό. Ξεπατώνουμε μόνο τις ρίζες που επιθυμούμε να συλλέξουμε.

Διατήρηση και αποθήκευση αρωματικών φυτών-βοτάνων

1. Μετά την συλλογή των βοτάνων, ακολουθεί γρήγορα καλό πλύσιμο και στέγνωμα τους σε βαμβακερή πετσέτα ώστε στεγνώσουν τελείως.
2. Η πιο δημοφιλής μέθοδος αποθήκευσης είναι η αποξήρανση: γίνεται σε συνήθως σε πολύ μικρά μπουκετάκια από τα φυτά-βότανα όπου αφήνονται κρεμασμένα και σκεπασμένα με ένα τούλι για να στεγνώσουν. Το μέρος αυτό πρέπει να έχει σταθερή, ξηρή και ζεστή θερμοκρασία, να είναι σκιερό και θα πρέπει να υπάρχει ρεύμα αέρος για να τα διαπεράσει και να τα αποξηράνει σωστά. Ιδανικό είναι το δωμάτιο ξήρανσης με σταθερή θερμοκρασία 20-30° C.
3. Η ξήρανση των βοτάνων απευθείας στον ήλιο θα τα ξηράνει γρήγορα, «επιθετικά» με αποτέλεσμα να χάσουν το χρώμα και το άρωμα τους.
4. Η ξήρανση των βοτάνων μπορεί να γίνει και στον φούρνο της κουζίνας στους 50° C. Τα αρωματικά φυτά-βότανα μπορούν να τοποθετηθούν σε ταψί ή αλουμινόχαρτο ή απορροφητικό χαρτί κουζίνας. Ο χρόνος αποξήρανσης τους ποικίλει από φυτό σε φυτό και σχετίζεται με την περιεκτικότητα του σε υγρασία. Τα πράσινα φυλλώδη βότανα (βασιλικός, μέντα, δυόσμος, φασκόμηλο) αποξηραίνονται καλύτερα με αυτόν τον τρόπο κρατώντας περισσότερο τα αρώματα τους.
5. Τα άνθη των βοτάνων αποξηραίνονται ολόκληρα σε τρυπητά πανέρια από καλάμι ή σε καλάθια ή σε καθαρά άχυρα ή σε ταψί με απορροφητικό χαρτί, στις ίδιες συνθήκες με τα υπόλοιπα μέρη του φυτού.
6. Τα πιο ντελικάτα άνθη-φύλλα χρειάζονται 3-4 ημέρες αποξήρανσης στο δωμάτιο ξήρανσης, τα πιο τραχιά και ανθεκτικά περίπου 7-8 ημέρες.
7. Τα αποξηραμένα βότανα-άνθη διατηρούνται σε αεροστεγή σκουρόχρωμα βάζα (ιδανικότερα αποστειρωμένα κάτι που όμως δεν είναι απαραίτητο γιατί στερούνται υγρασίας), σε δροσερό και σκοτεινό μέρος.
8. Τα έτοιμα αποξηραμένα βότανα-άνθη είναι καλό να καταναλώνονται έως και 6 μήνες από την αποξήρανση τους, αλλιώς χάνουν την γεύση και άρωμα τους (ειδικά μετά από τους 12 μήνες).

Αποθήκευση αρωματικών φυτών-βοτάνων στην κατάψυξη

Τα κατεψυγμένα βότανα είναι πιο κοντά στην γεύση και στο χρώμα από ότι τα αποξηραμένα και είναι ιδανικά για απευθείας μαγείρεμα αλλά όχι για γαρνίρισμα γιατί σκληραίνουν και σκουραίνουν. Στην κατάψυξη διατηρούνται ιδανικά ο βασιλικός, ο μάραθος, η μέντα, το σέλινο, ο μαϊντανός και ο άνηθος.

1. Αφού πλυθούν καλά και στεγνώσουν τελείως, είναι προτιμότερο να ψιλοκόβονται για να μπουν σε σακούλες κατάψυξης από όπου εξάγονται για να χρησιμοποιηθούν απευθείας.
2. Μπορούν επίσης να τοποθετηθούν σε ευρύχωρες παγοκύστεις, να γεμίσουν με νερό για να καταψυχθούν.
3. Οι ετικέτες με το όνομα του κάθε αρωματικού φυτού-βοτάνου είναι πάντα χρήσιμες για να ξεχωρίζουν.
4. Δεν υπάρχει λόγος να ξεπαγωθούν πριν χρησιμοποιηθούν.

Αποθήκευση αρωματικών φυτών-βοτάνων σε βούτυρο ή λάδι

Τα αρωματικά βότανα-φυτά μπορούν να διατηρηθούν σε λάδι ή σε βούτυρο.

1. Στο λάδι διατηρούνται σε σκουρόχρωμα δοχεία, σε δροσερό και σκιερό μέρος (όπως ακριβώς και το λάδι), καλύτερα σε μικρά μπουκάλια για να ελέγχεται η ποσότητα που τελικά θα προστεθεί στο φαγητό.
2. Στο βούτυρο ψιλοκόβονται για να προστεθούν σε κόμματι βουτύρου, το οποίο όμως διατηρείται στο ψυγείο όσο και το νωπό βούτυρο.
3. Επειδή προστίθενται σε λιπαρή ουσία, διατηρούν άρωμα και χρώμα τους όμως προσθέτουν θερμίδες στο φαγητό και για αυτό θα πρέπει να υπολογίζονται στη συνολική ποσότητα λαδιού ή βουτύρου που θα προστεθεί συνολικά στο γεύμα.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1.Γεωργίου Μανουσάκη : «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», έκδοση Γεωργίου Μανουσάκη, (2008).

2.Ευστράτιος Κυρανάς, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, Σχολή Τεχνολογίας Τροφίμων-Διατροφής : «Αρχές Παρασκευής Τροφίμων» (Θεσσαλονίκη 2004).

3.Δ.ΜΠΟΣΚΟΥ : «Χημεία τροφίμων», εκδόσεις Γαρταγάνη, (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2004).

4.Δημήτριος Φουρτουνόπουλος, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, Σχολή Τεχνολογίας Τροφίμων-Διατροφής : «Επιστήμη τροφίμων ΙΙ» (Θεσσαλονίκη 2007).