Διατροφή και νόσος Alzheimer

Η νόσος Alzheimer είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου και εξελίσσεται σε μια μορφή άνοιας (άνοια νόσου Alzheimer). Το κυριότερο αποτέλεσμα που επιφέρει στον ασθενή είναι η απώλεια μνήμης, η μείωση της ικανότητας της σκέψης, της ομιλίας, η τρομακτική αλλαγή της προσωπικότητας. Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται κατά κύριο λόγο στον εκφυλισμό και την νέκρωση των εγκεφαλικών κυττάρων καθώς και στην μείωση των εγκεφαλικών νευροδιαβιβαστών (ακετυλοχολίνης).

Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση και την εξέλιξη της νόσου είναι:

• Ηλικία,
• Κληρονομικότητα,
• Κάπνισμα,
• Υψηλή συγκέντρωση χοληστερόλης στα αγγεία,
• Υψηλή αρτηριακή πίεση,
• Ο διαβήτης και ο προ-διαβήτης,
• Η παχυσαρκία.

Εκτός από την ηλικία και την κληρονομικότητα που συνδέονται άμεσα με την γονιδιακή έκφραση της ασθένειας στα άτομα, όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες κινδύνου συνδέονται δευτερογενώς με την νόσο Alzheimer ακριβώς επειδή αποτελούν ισχυρές αιτίες αθηρωμάτωσης και απόφραξης των αρτηριών του εγκέφαλου καθώς και καταστροφής των νευρικών κυττάρων (των νευρώνων) ή των τριχοειδών αγγείων του εγκεφάλου, διαδικασία που μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε ταχύτερη εγκατάσταση της άνοιας, με ενδεχόμενο μεγαλύτερο αντίκτυπο στον εκφυλισμό.

 Διατροφή και νόσος Alzheimer :

Η καθημερινή πρόσληψη ορισμένων γνωστών ισχυρά αντιοξειδωτικών ουσιών μπορεί αποδεδειγμένα να βοηθήσει στην καθυστέρηση της εξέλιξης της ασθένειας αυτής καθώς και στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ασθενούς. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες, προλαμβάνουν ή αποτρέπουν την εμφάνιση του οξειδωτικού στρες το οποίο δημιουργούν οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου στον εγκέφαλο των ηλικιωμένων και των πασχόντων και είναι καταστρεπτικό για τα νευρικά κύτταρα.

Στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής με επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων (εξατομικευμένα και κατά περίπτωση ανάλογα με τις ανάγκες των ατόμων), είναι σκόπιμο να προσλαμβάνονται ημερησίως από τους πάσχοντες:

• Βιταμίνη B3 (νιασίνη) : βρίσκεται κυρίως στο κρέας, στα ψάρια και τα πουλερικά, έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και θεωρείται η σημαντικότερη βιταμίνη που πρέπει να χορηγείται σε αυτήν την χρόνια ασθένεια.
• Βιταμίνη Α : βρίσκεται κυρίως στα γαλακτοκομικά, στα ψάρια και το συκώτι, έχει επίσης αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βελτιώνει την όραση.
• Βιταμίνη Ε :  βρίσκεται στα κυρίως φυτικά έλαια, στα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και το κρέας, έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες ενώ βελτιώνει την ελαστικότητα των αγγείων.
• Βιταμίνη C : βρίσκεται κυρίως στα εσπεριδοειδή, στις ντομάτες, στις πατάτες, στα λαχανάκια Βρυξελλών, τα κάστανα, στο κουνουπίδι και το μπρόκολο, στις φράουλες και το λάχανο, έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και επεμβαίνει στην σύνθεση της μυελίνης των νευρικών κυττάρων, καθώς και την παραγωγή των νευροδιαβιβαστών.
• Βιταμίνες συμπλέγματος Β : Β1 , Β6, Β9, Β12 και φολλικό οξύ (ή αλλιώς φυλλικό οξύ): βρίσκονται κυρίως στο κρέας, τα δημητριακά, στους ξηρούς καρπούς, τα αυγά, τα λαχανικά και τα φρούτα, επεμβαίνουν στην σύνθεση της μυελίνης των νευρικών κυττάρων και την παραγωγή των νευροδιαβιβαστών.
• Φλαβονοειδή : βρίσκονται κυρίως στο πράσινο και το μαύρο τσάι και στο κρασί,  έχουν την ιδιότητα να καταστέλλουν την δράση του ενζύμου χολινεστεράση που καταστρέφει τον νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη.
• Ασβέστιο : βρίσκεται κυρίως στα γαλακτοκομικά προϊόντα, στο κόκκινο λάχανο και τα μπρόκολα και παρεμβαίνει στους μηχανισμούς δράσης των νευροδιαβιβαστών
• Μαγνήσιο : βρίσκεται κυρίως στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στο κρέας, το γάλα και τους καρπούς και διατηρεί την νευρομυϊκή σύναψη και άρα βελτιώνει τους μηχανισμούς διατήρησης της ισορροπίας.
• Σελήνιο : βρίσκεται στα ως επί το πλείστον στα θαλασσινά και το σέλινο και έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες ενώ βελτιώνει την λειτουργία του θυρεοειδούς ο οποίος εύκολα μπορεί να απορυθμιστεί στην τρίτη ηλικία.
• Ψευδάργυρος, χαλκός, κοβάλτιο : βρίσκονται στα θαλασσινά, στα κρέατα και στα προϊόντα κακάο και φαίνεται να ασκούν ευεργετική δράση έναντι της ασθένειας.
• Ω-3: βρίσκονται στα ψάρια και τα ιχθυέλαια και καθυστερούν την επιδείνωση των εγκεφαλικών λειτουργιών.
• Ακόρεστα λιπαρά οξέα : βρίσκονται στο ελαιόλαδο, τα φυτικά λίπη και τους ξηρούς καρπούς και βοηθούν στην πρόληψη της νόσου.

Στην καθημερινότητα μας, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε όλων των ειδών τα εποχικά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, ψάρια και θαλασσινά, δημητριακά και άλευρα ολικής άλεσης, όσπρια, αυγά και καλής ποιότητας άλιπα κρεατικά (εφόσον έχουμε επιλέξει να καταναλώνουμε κρέας στην διατροφή μας), να μειώσουμε το περιττό μας βάρος, την χοληστερίνη του αίματος, την πίεση καθώς και να ρυθμίσουμε σωστά τον διαβήτη, θέτοντας τις βάσεις για καλύτερη ζωή με λιγότερες συννοσηρότητες. Ακόμα όμως και αν η νόσος εκδηλωθεί, η ορθά ισορροπημένη διατροφή και η νόσος Alzheimer είναι σκόπιμο να συμβαδίζουν.

Ο ασθενής, όποιος και αν είναι, από οποιαδήποτε ασθένεια και αν πάσχει, έχει δικαίωμα στην διατροφή και μάλιστα στην ορθά ισορροπημένη υγιεινή και ποιοτική διατροφή, η οποία είναι σκόπιμο να παρέχεται -όπου ο ίδιος αδυνατεί- κατά το δυνατόν από τους φροντιστές του.

Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ 

Πηγές:

1.Αντώνιος Ζαμπέλας : «κλινική διαιτολογία & διατροφή με στοιχεία παθολογίας», Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδη, (Θεσσαλονίκη 2007).

2.Γεωργίου Μανουσάκη : «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», έκδοση Γεωργίου Μανουσάκη, (2008).

3.Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998).

4.Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Νευροεπιστημών, Ι. Λογοθέτης, Ι. Μυλωνάς: «ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 2017).

5.Albert M., Knoefel J. “Clinical Neurology of Aging” (Oxford University Press, 2011).

6.. VENIOU, S. VASILEIADOU, D. VELETZA, M. MILIOS, N. TENDOLOURIS «Psychosocial dimensions of Alzheimer’s disease». Department of Health Care Management, Department of Business Administration, School of Social Science, Hellenic Open University, Patra, First Department of Propedeutic Medicine, National and Kapodistrian University of Athens, Medical School, “Laiko” General Hospital, Athens, Greece Archives of Hellenic Medicine, 2016.