10 ασυνήθιστες αιτίες υπεργλυκαιμίας
Γνωρίζετε ότι υπάρχουν ασυνήθιστες αιτίες που προκαλούν υπεργλυκαιμία, δηλαδή υπέρμετρη αύξηση του σακχάρου στο αίμα και δεν σχετίζονται με τον διαβήτη;
Τι είναι η υπεργλυκαιμία;
Η υπεργλυκαιμία είναι μια σχετικά σοβαρή κατάσταση κατά την οποία υπερβολική ποσότητα γλυκόζης κυκλοφορεί στο πλάσμα του αίματος. Πρόκειται για επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) υψηλότερα από 200 mg/dl, όμως τα συμπτώματα της υπεργλυκαιμίας στα υπεργλυκαιμικά άτομα ενδέχεται να μην γίνουν αισθητά ακόμα και όταν το ζάχαρο του αίματος έχει ανέβει σε ακόμα υψηλότερες τιμές, όπως 250–300 mg/dl.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Ένωσης για τον Διαβήτη (American Diabetes Association), ένα οποιοδήποτε άτομο (ενήλικο ή ανήλικο) με σταθερό εύρος τιμών ζαχάρου αίματος (μετρούμενες μετά από 8ωρη νηστεία) μεταξύ 100–126 mg/dl, θεωρείται ελαφρώς υπεργλυκαιμικό και άνω των 126 mg/dl θεωρείται γενικά ότι πάσχει από διαβήτη.
Συνηθισμένες αιτίες υπεργλυκαιμίας
Η υπεργλυκαιμία μπορεί να προκληθεί από διάφορες σοβαρές παθολογικές αιτίες όπως από τον διαβήτη, από διάφορες (μη διαβητικές) ενδοκρινικές διαταραχές όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, από νοσήματα του θυρεοειδούς, από δυσλειτουργία στα επινεφρίδια, από παγκρεατικές διαταραχές και όγκους στην υπόφυση του εγκεφάλου. Η υπεργλυκαιμία μπορεί να προκληθεί και από την εκτεταμένη σήψη και από σοβαρές λοιμώξεις καθώς και από ενδοκρανιακές παθήσεις όπως εγκεφαλίτιδα, όγκους του εγκεφάλου ή αιμορραγίες στον εγκέφαλο. Υπεργλυκαιμία και υπέρμετρη αύξηση του ζαχάρου του αίματος μπορεί επίσης να προκαλέσουν οι πυρετικοί σπασμοί, οι ασθένειες τελικού σταδίου, οι μεγάλες, σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις ή το σοβαρό εκτεταμένο σωματικό τραύμα. Συνηθέστερες αιτίες αύξησης του ζαχάρου του αίματος αποτελούν το υπερβολικό φαγητό που είναι πλούσιο σε απλούς και σύνθετους υδατάνθρακες καθώς και το οξύ διάχυτο άγχος.
10 ασυνήθιστες αιτίες υπεργλυκαιμίας
Έκτος από τα παθολογικά αιτία, το ζάχαρο το αίματος μπορεί να αυξηθεί και από άλλες, ασυνήθιστες αιτίες που αφορούν σε καθημερινές συνήθειες της ζωής μας, χωρίς να αυτό να γίνει άμεσα αντιληπτό:
- Το ηλιακό έγκαυμα που οφείλεται στην υπερβολική έκθεση μας στον ήλιο τους καλοκαιρινούς μήνες: ο πόνος που προκαλεί το έγκαυμα αυξάνει τα επίπεδα στρες λόγω του εγκαύματος, αυξάνοντας με την σειρά του τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
- Η τακτική χρησιμοποίηση ουσιών που αναφέρονται ως τεχνητά γλυκαντικά: πολλές μελέτες δείχνουν ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορούν να αυξήσουν το ζάχαρο στο αίμα γιατί επηρεάζουν την γλυκαιμικές αποκρίσεις του οργανισμού και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ιδιαίτερα σε παχύσαρκα άτομα.
- Η κατανάλωση καφέ, ακόμη και σκέτου χωρίς γλυκαντικά ή ζάχαρη: ορισμένοι άνθρωποι είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην καφεΐνη, κάτι που επιδρά στο ζάχαρο του αίματος τους.
- Η έλλειψη ύπνου: ο κατακερματισμός, η κακή ποιότητα, η έλλειψη του ύπνου ή ακόμη και η ελάττωση των ωρών ύπνου, μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία των κιρκάρδιων ρυθμών και απορύθμιση της ορθής χρησιμοποίησης της ινσουλίνης από τον οργανισμό.
- Η συστηματική παράλειψη του πρωινού γεύματος: η παράλειψη του πρωινού γεύματος οδηγεί σε υπογλυκαιμία λόγω της έλλειψης φαγητού η οποία με την σειρά της οδηγεί σε αντιδραστική υπεργλυκαιμία, τόσο μετά το μεσημεριανό όσο και μετά το βραδινό γεύμα.
- Η κατανάλωση γευμάτων πολύ αργά στην ημέρα: το ζάχαρο στο αίμα μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί όσο νυχτώνει, ειδικά αν έχουν προηγηθεί γεύματα πλούσια σε απλούς ή σύνθετους υδατάνθρακες.
- Το φαινόμενο της αυγής: οι άνθρωποι παρουσιάζουν αύξηση των ορμονών νωρίς το πρωί είτε έχουν διαβήτη είτε όχι. Για τα άτομα με διαπιστωμένο διαβήτη, το ζάχαρο στο αίμα την αυγή (νωρίς το πρωί και λίγο πριν την αφύπνιση) μπορεί να αυξηθεί σημαντικά.
- Η αφυδάτωση: λιγότερο ενυδατωμένος οργανισμός σημαίνει λιγότερο ποσοστό νερού στα κύτταρα και το αίμα και άρα περισσότερη κυκλοφορία γλυκόζης σε λιγότερο όγκο υγρών και αίματος.
- Η τακτική χρησιμοποίηση σπρέι για την βουλωμένη μύτη: ορισμένα από αυτά περιέχουν χημικές ουσίες που ανεβάζουν το ζάχαρο στο αίμα.
- Η παρουσία ουλίτιδας στα δόντια: μπορεί να είναι σημάδι υπεργλυκαιμίας ή το αποτέλεσμα αυτής στον οργανισμό.
⊗Το άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Συμβουλεύεσθε πάντοτε τον ειδικό διαβητολόγο εάν έχετε ενδείξεις εμμένουσας υπεργλυκαιμίας στον οργανισμό σας.
Θέλετε να ξεκινήσετε το δικό σας πρόγραμμα διατροφής; Κάντε κλικ ΕΔΩ
Πηγές:
- M. Yanina Pepino at al, «Sucralose Affects Glycemic and Hormonal Responses to an Oral Glucose Load», Diabetes Care, 2013.
-
«Managing Diabetes in the Heat», CDC
- Louise Walter, Anna Chang:»Current Diagnosis and Treatment: Geriatrics» (3rd edition), 2020